Ogenschijnlijk onschuldige, parasitaire wormpjes zouden ervoor zorgen dat hun kever-gastheer minder hevig reageert op dreigingen.
Het klinkt als iets uit een sciencefiction-horror-film; parasieten die het gedrag van hun gastheer naar hun eigen hand zetten. Maar ze bestaan. Zo dwingt de paardenhaarworm de niet-zwemende sprinkhaan een duik te nemen en verdwijnt bij muizen met de parasiet Toxoplasma gondii de angst voor katten als sneeuw voor de zon.
Maar niet alleen dit soort hersenspoelende parasieten kunnen een slechte invloed hebben op hun gastheer. Dat blijkt uit een onderzoek van wetenschappers aan de Georgia-universiteit. Ook ogenschijnlijk onschuldige parasieten, die niets anders doen dan ‘aanwezig zijn’ blijken een negatief effect te kunnen hebben, schrijft het team in vakblad PLOS One.
Lees ook:
Vechten of vluchten
Oog in oog met een roofdier of een imposante soortgenoot, staan wij dieren voor een keus; vechten of de benen nemen. Die keus moet zowel snel gemaakt als goed doordacht zijn, wil je voorkomen dat je opgepeuzeld of in elkaar getimmerd wordt.
Of het vechten of vluchten wordt, hangt af van een aantal factoren, zoals hoe groot de dreiging (letterlijk) is en wat er op het spel staat. De Georgia-onderzoekers wilden weten of ook de aanwezigheid van een (ogenschijnlijk) onschadelijke parasiet invloed op die keus zou hebben.
Soms huist het maag-darmstelsel van zo’n kevertje wel honderden van de parasitaire wormpjes. © Stuart Sims/University of Georgia
Parasiet
Hiervoor bestudeerde het team 140 kevers (Odontotaenius disjunctus), waarvan een deel geïnfecteerd met de niet-dodelijke, parasitaire worm Chondronema passali. De onderzoekers simuleerden aanvallen van predatoren en rivaliserende mannetjes door onder meer de poten van de kevers vast te houden en ze op hun schild te tikken.
Wat bleek; de kevers met de wormpjes in hun darmkanaal reageerden significant minder agressief op de gesimuleerde dreigingen dan hun ‘schone’ soortgenoten. Volgens het team heeft deze gedempte reactie te maken met de energie-levels van de kevers. Doordat de parasieten energie van hun gastheer wegpikken, hebben die minder over om mee aan te vallen. Dat verklaart ook waarom grotere kevers meer terug leken de vechten dan kleinere kevers, die minder energie hebben, stelt het team.
De ‘gedempte’ vecht-reactie suggereert volgens de onderzoekers dat zelfs niet direct dodelijke parasieten, zoals de paardenhaarworm en de Toxoplasma gondii dat zijn, een nadelig effect kunnen hebben op de overlevingskansen van organismen in het wild – ookal is het maar een beetje.
Bronnen: PLOS One, EurekAlert!
Beeld: Stuart Sims/University of Georgia
Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!