‘Diamanten’ planeet gevonden?

kijkmagazine

27 augustus 2011 13:00

Diamantplaneet

Astronomen hebben een planeet gevonden die weleens bijna volledig uit diamant zou kunnen bestaan.

Een pulsar is op zich al een bijzonder hemellichaam: een rap om zijn as roterend balletje van maar enkele tientallen kilometers dat meer weegt dan onze hele zon. Maar nu is in een baan rond zo’n pulsar een object ontdekt dat – in elk geval onder hebberige aardbewoners – nóg hogere ogen zal gooien: een planeet die mogelijk van diamant is gemaakt.

De planeet werd ontdekt doordat de radiostraling afkomstig van de pulsar waar hij omheen beweegt een afwijking vertoonde. Die afwijking, zo concludeert een internationaal team van sterrenkundigen in Science, wijst op een begeleider die met zijn zwaartekracht de pulsar lichtjes in het rond sjort.

Maar we hebben het hier niet over zomaar een planeet. Om te beginnen staat hij op 600.000 kilometer afstand van zijn ster, wat bizar weinig is. (Ter vergelijking: de straal van onze zon is bijna 700.000 kilometer, dus overgeplaatst naar ons zonnestelsel zou deze planeet zich ín de zon bevinden.) En omdat de planeet zich zo dicht bij zijn ster bevindt, moet hij relatief klein zijn: als zijn middellijn groter zou zijn dan pak ‘em beet vijf keer die van de aarde, zou hij uit elkaar worden gescheurd.

Maar: uit de afwijkingen in de radiostraling van de pulsar blijkt dat de planeet wel bijna zoveel weegt als de grootste planeet en zwaarste planeet van ons eigen zonnestelsel, Jupiter. Combineer je die kleine omvang met die grote massa, dan krijg je een object met een behoorlijk hoge dichtheid. En aangezien de planeet volgens de onderzoekers voornamelijk uit koolstof moet bestaan, wijst die dichtheid erop dat deze koolstofatomen gerangschikt zouden kunnen zijn als in een diamant. Een diamant van twee quadriljard kilogram, oftewel een kleine 10 quintiljoen karaat…

De vraag is alleen of we strikt genomen wel van diamant mogen spreken. De dichtheid van deze vorm van koolstof ligt namelijk rond de 3,5 gram per kubieke centimeter, terwijl de dichtheid van de betreffende planeet 23 gram per kubieke centimeter is. “Het materiaal is veel dichter dan diamant,” geeft de bij het onderzoek betrokken sterrenkundige Michael Kramer toe, “maar het is wel koolstof met een kristalstructuur. Van de materialen die we kennen, komt diamant daar het dichtst bij in de buurt.”

Het idee is overigens dat de planeet waar het om gaat ooit een ster was. Die veranderde aan het einde van zijn bestaan in een witte dwerg, en die verloor vervolgens meer dan 99,9 procent van zijn massa aan de pulsar. Het kleine beetje materie dat overbleef, zou nu dus de vorm kunnen hebben van een diamant waarbij de hele aarde schraal afsteekt. Helaas bevindt die zich wel een slordige 4000 lichtjaar, oftewel 38 biljard kilometer, van ons vandaan…

Bronnen: Science, CSIRO, New Scientist

Beeld: Swinburne Astronomy Productions