Hubble spot aardachtige exoplaneet met ‘tweede atmosfeer’

Karlijn Klei

13 maart 2021 15:00

exoplaneet

Deel van de oeratmosfeer zou door de kokendhete, vloeibare matel van de exoplaneet geabsorbeerd zijn, en nu de basis vormen van een nieuwe atmosfeer.

Vijf jaar na zijn ontdekking, kijken astronomen met hernieuwde interesse naar GJ 1132b. De exoplaneet, die op pakweg 41 lichtjaar van aarde om een rode dwergster draait, lijkt namelijk na zijn atmosfeer eerder kwijtgeraakt te hebben, omhult te worden door een nieuwe. Deze ‘tweede atmosfeer’ bestaat uit onder meer uit een complexe mix van waterstof, cyanide en methaan, zo schrijven onderzoekers in vakblad The Astronomical Journal, en zou ontstaan zijn als gevolg van de vulkanische activiteit op de planeet.

Lees ook:

Sub-Neptunus

Men vermoedt dan GJ 1132 b is begonnen als een sub-Neptunus; met een diameter groter dan die van aarde, maar kleiner dan die van Neptunus. Deze gaswereld zou zijn oorspronkelijke atmosfeer – een dikke deken van waterstof en helium – in rap tempo verloren hebben door de intense straling van de hete, jonge ster waar GJ 1132 b omheen draait. Wat overbleef was een kale kern, pakweg de grootte van aarde.

Maar nieuwe metingen, gedaan met onder meer de Hubble-ruimtetelescoop, suggereren volgens onderzoekers dat er meer aan de hand is. De ruimtetelescoop detecteerde aanwijzingen voor de aanwezigheid van mix van onder meer waterstof, waterstofcyanide en methaan.

Vulkanisch

De astronomen vermoeden dat GJ 1132 b’s originele, waterstofatmosfeer deels door de oceaan van magma, die de toen nog jonge planeet bedekte, werd geabsorbeerd. En hoewel de oppervlakte onderhand behoorlijk is afgekoeld (tot 257°C), ‘rommelt’ het nog steeds in het interne van de planeet. Vulkanische activiteit zou de eerder gevangen waterstof samen met andere elementen terug naar boven het planeetoppervlak halen. Die complexe mix van gassen, aldus de onderzoekers, zouden samen de nieuwe atmosfeer gemaakt hebben.

Als de astronomen het bij het juiste eind hebben, is de grote vraag hoeveel aardachtige planeten op eenzelfde manier als gaswereld begonnen zijn. Helaas is GJ 1123 b te ver weg en straalt hij te weinig licht uit om door Hubble gefotografeerd te worden. De onderzoekers hopen met de infraroodblik van de nieuwe James Webb-ruimtetelescoop meer over de bijzondere planeet, en diens atmosfeer te leren.

Bronnen: The Astronomical Journal, NASA via EurekAlert!

Beeld: NASA, ESA, R. Hurt (IPAC/Caltech)

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!