Ons zonnestelsel telt acht planeten, vijf dwergplaneten en talloze asteroïden en kometen. Hoe zijn al die objecten ooit ontstaan? Naar het antwoord op die vraag zijn astronomen nog steeds naarstig op zoek. En deze vijf telescopen en instrumenten spelen (of gaan spelen) een belangrijke bij het onderzoek naar planeetvorming.
1) ALMA
De Atacama Large Millimeter/submillimeter Array bestaat uit 66 radioschotels en is bij uitstek geschikt om het ontstaan van sterren en planeten te observeren. De plaatjes van planeetvormende schijven met zichtbare structuren helpen bij de ontwikkeling van planeetvormingstheorieën.
2) SMA
De Submillimeter Array is een voorloper van ALMA die vooral wordt gebruikt om te kijken naar stervormende gaswolken. Ook zijn hiermee de eerste aanwijzingen gevonden voor de wijze waarop planeetvorming plaatsvindt.
3) MATISSE
Het Multi AperTure mid-Infrared SpectroScopic Experiment moet dit jaar op de Very Large Telescope worden geplaatst. Dit instrument ziet rood licht met kortere golflengtes dan ALMA en geeft daardoor een ander beeld van planeetvormende schijven.
4) SPHERE
De Spectro-Polarimetric High-contrast Exoplanet Research is een instrument dat al wat langer aan de Very Large Telescope vastzit. Het maakt net als ALMA prachtige foto’s van stervormende schijven, maar met extra aandacht voor kleine stofdeeltjes.
5) JWST
De James Web Space Telescope wordt, als alles volgens plan verloopt, in het voorjaar van 2019 gelanceerd. Hij gaat onder meer kijken naar organische moleculen in planeetvormende schijven. Als die worden gevonden, kan dat betekenen dat bouwstenen van het leven tijdens de planeetvorming op planeten terecht kunnen komen.
Dit is een kader uit het artikel De geboorte van een zonnestelsel te vinden in KIJK 3/2018. Deze editie ligt in de winkel vanaf 22 februari tot en met 21 maart.
Tekst: Marysa van den Berg
Beeld: NASA/JPL-CALTECH, Bewerking: Bert van den Broek/IDETIF
Meer informatie: