Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Nucleoside sulfamaat ML901 zou de eiwitproductie van malariaparasiet Plasmodium overnemen en stopzetten zónder onze cellen te schaden.
Jaarlijks treft malaria wereldwijd meer dan 200 miljoen mensen. Nog altijd leidt deze infectieziekte, die door muggen wordt overgebracht, tot veel doden; met name onder kinderen jonger dan vijf jaar. Men werkt dan ook hard aan het ontwikkelen van medicijnen en vaccins. Een nieuwe methode lijkt de malariaparasiet een halt toe te roepen door zijn eiwitproductie over te nemen, zo schrijven Australische onderzoekers onlangs in vakblad Science.
Lees ook:
- Malariavaccin dichterbij dankzij grootschalige deletie-studie
- Malariaparasiet heeft eigen interne klok
Screening
De hoofdrolspeler in de nieuwe, potentiële malariabestrijding is ML901. De onderzoekers ontdekten het effect van deze stof tijdens een screening van ruim 2300 zogenaamde nucleoside sulfamaten. Eerder onderzoek toonde aan dat leden van deze groep chemische verbindingen de groei van bacteriën kunnen hinderen. Wellicht, aldus het Australische team, ook dat van eencellige malariaparasiet Plasmodium falciparum.
Overname
Volgens de onderzoekers kaapt ML901 de machinerie die de malariaparasiet gebruikt om eiwitten te maken, zonder daarbij de cellen van de gastheer (de drager van de ziekte) schade toe te brengen. Dit stelt het team na experimenten met menselijke bloedcellen – waar de malariaparasiet zich nestelt, ontwikkelt en problemen veroorzaakt – en cellen van muizen.
Wanneer ML901 de parasiet binnendringt, hecht het zich aan tyrosine-moleculen. Hierdoor kan dat aminozuur zijn eigenlijke taak, het maken van het enzym tyrosine-tRNA synthetase, niet volbrengen. En laat dat enzym nou net een sleutelrol hebben in de eiwitproductie van Plasmodium falciparum.
Zonder de aanwas van nieuwe eiwitten – ‘bouwsteentjes’ die tal van belangrijke cellulaire rollen vervullen – kan Plasmodium bijna niets meer en sterft. En omdat eiwitten ook voor vermenigvuldigen essentieel zijn, zouden er ook geen nieuwe Plasmodium meer gemaakt worden.
Resistentie
Hoewel er tal van wetenschappers werken aan manieren om malaria in te perken en er de afgelopen jaren vooruitgang geboekt is, neemt de resistentie van de ziektemakers tegen antimalariamiddelen toe. Dat maakt ML901 extra interessant, zo schrijft het team. In experimenten pakte de stof namelijk ook resistente Plasmodium-stammen aan.
De identificatie van ML901 en het effect ervan op Plasmodium is nog maar het begin, erkennen de onderzoekers. Er zal nog flink vervolgonderzoek moeten komen voor er een volwaardig anti-malaria-medicijn op de markt is – als het zover komt.
Bronnen: Science, University of Melbourne via phys.org