Twee proefpersonen hebben sinds zij een nieuwe prothese hebben gekregen weer gevoel in hun arm. Ze hebben bovendien bijna geen last meer van fantoompijn.

Nieuwe protheses geven twee proefpersonen het gevoel in hun verloren arm terug. In tegenstelling tot eerdere protheses die dit deden, blijkt de nieuwe variant al twee jaar te werken. Hij wordt zelfs steeds beter naarmate de gebruiker hem langer draagt.

Kippenvel

Een van de twee proefpersonen is Igor Spetic. Voordat hij zijn rechterarm verloor, kreeg hij kippenvel als hij watjes aanraakte. Vier jaar geleden heeft hij zijn hand verloren en een prothese gekregen. Sinds twee jaar is hij een proefpersoon om de nieuwe prothese te testen. Wanneer onderzoekers deze prothese aanraken met watjes gebeurt precies hetzelfde als vroeger: kippenvel.

Spetic kan de watjes niet voelen. Maar een computer stuurt elektrische signalen via zenuwen in zijn arm naar zijn brein die hem iets anders vertellen. Hij weet meteen dat het watjes zijn. Ook andere stoffen kan hij voelen. Spetic was blij dat hij weer gevoel in zijn arm had en ervoer een extra voordeel: de fantoompijn die hij voorheen in zijn ontbrekende arm had gevoeld verdwijn vrijwel helemaal. Een tweede proefpersoon, Keith Vonderhuevel, ervoer dezelfde voordelen. Ook hij kon weer voelen met zijn verdwenen arm en ook bij hem verdween de fantoompijn grotendeels.

Langdurig

De prothese stimuleert de uiteinde van de zenuwen die bij aanrakingen signalen naar de hersenen sturen. Dat doet hij met behulp van contactpunten die de belangrijkste zenuwbanen omsingelen. De zenuwen sturen het signaal vervolgens naar de hersenen en daar worden hersengebieden geactiveerd die een gevoel van aanraking veroorzaken.

In tegenstelling tot eerdere onderzoeken, waar het weliswaar soms lukte om gevoel in de prothese te krijgen, maar dat gevoel vervolgens afnam en na een maand volledig verdwenen was, werkt de nieuwe prothese langdurig. Bij Spectic functioneert de namaakarm al twee jaar en Vonderhuevel kreeg de zijne anderhalf jaar geleden. Niet alleen blijft de arm werken, het gevoel wordt zelfs steeds beter. De onderzoekers hebben namelijk algoritmes gemaakt die de input van de sensors steeds beter leren onderscheiden en vertalen in verschillende elektrische signalen. Die verschillende signalen worden vervolgens door het brein herkend als verschillende oppervlaktes.

Omdat de twee proefpersonen zoveel profijt van de protheses hebben, hopen de onderzoekers  dat het over vijf jaar voor meer patiënten kan worden gebruikt. Ze hopen de techniek ook te kunnen gaan toepassen voor beenprotheses, zodat patiënten kunnen voelen op wat voor ondergrond ze lopen en zich daaraan kunnen aanpassen.

Bronnen: Science Translational Medicine, Case Western Reserve University via EurekAlert!

Beeld: Russell Lee