Als er in de VS een kernwapen opduikt of ontploft, is dat natuurlijk een gedegen onderzoek waard. Maar volgens een nieuw rapport moet het nuclear-forensics-programma dat daarop is gericht nodig op de schop.

De definitie van nucleaire forensische wetenschap is “het onderzoeken en evalueren van ontdekte of in beslag genomen nucleaire materialen en apparaten of, in het geval van nucleaire explosies of verspreiding van straling, van ontploffingssignalen en het afval dat na de ontploffing overblijft”. Doel daarvan is om politie en geheime diensten te helpen om “nucleaire en stralingsincidenten te voorkomen, de schade ervan te beperken en te bepalen wie ervoor verantwoordelijk is”.

Alleen: volgens een nieuw rapport van de National Research Council (NRC) zijn er een aantal problemen die ervoor zorgen dat het nuclear-forensics-programma van de VS niet om over naar huis te schrijven is.

Ten eerste is de verantwoordelijkheid verdeeld over verschillende organisaties, stelt de NRC. “Dit hindert het programma en kan in de praktijk een groot struikelblok vormen.”

Verder leunt het programma momenteel sterk op het systeem van laboratoria, apparatuur en personeel dat in het leven is geroepen voor productie en onderhoud van Amerikaanse kernwapens. Maar ja, zeker met Barack Obama aan het roer is dat nu niet echt een sector waar nog veel geld in wordt gestoken.

Daarnaast zijn er volgens het rapport momenteel te weinig nucleaire forensische wetenschappers en zijn een aantal van de belangrijkste faciliteiten “oud, gedateerd en niet gebouwd volgens moderne milieu-, gezondheids- en veiligheidsstandaarden”. Ook de technieken die worden gebruikt, mogen weleens worden geüpdate, stelt de NRC. De meeste daarvan richten zich nog vooral op Koude-oorlog-scenario’s en “gebruiken niet de technologische mogelijkheden van vandaag de dag”.

Kortom, mocht de een of andere terroristische organisatie erin slagen een kernwapen of onderdelen daarvan de VS in te smokkelen, dan is het maar de vraag of het land in staat is om snel een goed onderzoek hiernaar op poten te zetten.

Om daar iets aan te doen, heeft de NRC uiteraard een lijst met adviezen opgesteld. Onder andere staat daarin dat de nucleaire forensische wetenschap eens goed moet kijken naar de principes waarmee de moderne ‘gewone’ forensische wetenschap werkt. Ook moeten er “realistischere, onaangekondigde oefeningen” komen om de nucleaire CSI’ers  scherp te houden.

Bronnen: National Academies Press, New Scientist

Beeld: US Department of Energy