Als je denkt dat het weer op aarde heftig was, think again. Het astronomische weerbericht voor hete Jupiters is veel extremer: dikke wolken met kans op steenregen.

Hevig weer op exoplaneten hebben we eerder gezien. Van krachtige winden, intense bliksem, sneeuwstormen en zelfs diamantenregen. Wat dat betreft verbaast de ontdekking die astronomen van de McGill-universiteit deden ons niet. Maar, zo schrijft het team in Nature Astronomy, het effect van die mogelijke steenregen op hun planeten is zeker wel bijzonder. Het zou namelijk de reden zijn dat deze hete Jupiters allemaal min of meer dezelfde ‘nachttemperatuur’ hebben.

Lees ook:

• Is deze hete Jupiter de allerzwartste exoplaneet?
• Atmosfeer exoplaneet verdwijnt in wolk van helium

Eindeloze duister

Met de Spitzer- en de Hubble-ruimtetelescoop keken de astronomen naar het weer op twaalf hete Jupiters. Deze gasreuzen draaien heel dicht rond hun ster, waardoor ze heel heet zijn. Daarbij hebben ze altijd dezelfde kant op hun zon gericht. Dat fenomeen, zogenaamde synchrone rotatie zien we ook bij de maan. Ook daarvan zien we op aarde altijd maar een kant.

Door die synchrone rotatie is het aan de zonkant van deze hete Jupiters altijd snikheet, terwijl het aan de nachtkant altijd koud is – of eigenlijk kouder; temperaturen zijn er nog steeds torenhoog.

Wolkendeken

De astronomen zagen dat het op de donkere zijde van elke hete Jupiter min of meer even warm was; ongeveer 800 graden Celsius. En dat is best bijzonder. Hoewel de exoplaneten allemaal heet zijn, zijn verschillen in straling die ze van hun zon krijgen namelijk groot; de temperaturen op de dagkant van de gasreuzen varieerden tot bijna 1700 graden Celsius.

Hoe kan het op de nachtkanten dan ongeveer even warm zijn? Daar komt de steenregen om de hoek kijken. Het team vermoedt dat dikke wolkendekens de warmte namelijk op de planeet houden. Die wolken, zo stellen de onderzoekers, bestaan waarschijnlijk uit mineralen zoals mangaansulfide of silicaten, of gesteente, die op de gloeiendhete dagkant verdampen en vervolgens met de wind naar de donkere zijde worden geblazen. Door de koelere temperaturen vormen daar wolken en dus mogelijk ook een goede steenbui.

De onderzoekers hopen de hete Jupiters in de toekomst ook in andere golflengten te bekijken. Dat moet zekerheid geven over de samenstelling van de wolken.

Bronnen: Nature Astronomy, McGill University, New Atlas

Beeld: McGill University

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!