Wetenschappers hebben een nieuwe robot gemaakt die proefpersonen het gevoel geeft dat er een geest in de ruimte is. Hij werkt angstaanjagend goed.

Mensen die denken dat er geesten in de kamer zijn (ook wel Feeling of Presence of FoP genoemd), zien die geesten meestal niet maar voelen ze wel. Wetenschappers denken te hebben ontdekt hoe dat gevoel ontstaat. Ze hebben ook een robot ontwikkeld die hetzelfde gevoel kan opwekken bij gezonde mensen door verwarrende signalen naar de hersenen te sturen.

FoP-patiënten

De wetenschappers bestudeerden 12 FoP-patiënten die soms seconden- tot minutenlang het gevoel hebben dat er iemand in hun kamer staat. Die patiënten voelden de aanwezigheid vaak dicht bij hun lichaam. Ook ontdekten ze dat het gevoel vaak wordt veroorzaakt door schade in drie breingebieden: de temporopariëtale, de insula en de frontopariëtale cortex.

Deze resultaten impliceren dat het gevoel van een aanwezigheid wordt veroorzaakt door verwarring in de sensomotorische signalen. Mensen kunnen dan hun eigen lichaamsbewegingen opvatten als ‘iets anders’ (bijvoorbeeld een geest).

Angstaanjagend goed

Om die theorie te testen maakten wetenschappers een robot. De proefpersonen moesten een hendel bewegen. Achter hun rug maakte een tweede hendel dan precies dezelfde beweging en tikte daardoor tegen hun rug. Dat zorgt voor verwarring in de hersenen: iets dat je voor je doet, voel je ineens achter je. Het brein raakt in de war en de deelnemers kregen daardoor het gevoel alsof hun lichaam naar achteren zweefde en hadden tegelijk het idee dat er meer mensen in de kamer waren.

De robot werkt angstaanjagend goed. Niet alleen gaf hij 30 procent van de proefpersonen aan dat ze het gevoel hadden dat er iemand achter hen stond, maar hij bracht twee deelnemers zelfs zo van de wijs dat ze voortijdig stopten met het experiment.

Bronnen: Current biology, Cell Press via EurekAlert!

Beeld: Alain Herzog/EPFL