Verontreinigende lucht die door zwangere vrouwen wordt ingeademd bereikt het ongeboren kind via de placenta. Dat concluderen Belgische onderzoekers in Nature Communications.
De Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) heeft het al als een “noodsituatie voor de volksgezondheid” bestempeld: luchtvervuiling. En hoewel er al een hoop maatregelen zijn getroffen om het aantal roetdeeltjes in de lucht te verkleinen, meldt de organisatie ook dat 90 procent van de wereldbevolking in plaatsen leeft waar de luchtvervuiling boven de richtlijnen van de WHO ligt.
Nu blijkt uit nieuw onderzoek, uitgevoerd door wetenschappers van de Universiteit van Hasselt, dat vervuilde lucht ook al tot in de baarmoeder kan doordringen en zo ongeboren kinderen bereikt. De onderzoekers troffen zelfs na 12 weken zwangerschap al roetdeeltjes aan in de placenta.
Lees ook:
Vervuild weefsel
De wetenschappers onderzochten de placenta’s van 23 moeders die hun zwangerschap hadden voldragen en van vijf moeders die een miskraam hadden gehad. Alle moeders rookten ten tijde van het onderzoek niet en woonden in de omgeving van Hasselt, waar de lucht niet zwaar is verontreinigd maar ook niet heel schoon is.
Van alle 28 placenta’s namen de onderzoekers op vier verschillende plekken biopten. Deze onderzochten ze vervolgens met een beeldvormingstechniek in zeer hoge resolutie. Zodoende ontdekte het team dat aan de binnenkant van alle moederkoeken, dus aan de kant van het ongeboren kind, roetdeeltjes zaten. In sommige gevallen waren de deeltjes al na 12 weken zwangerschap aanwezig.
Het roet werd echt ín het placentaweefsel aangetroffen, benadrukken de onderzoekers, dus de moederkoek is niet tijdens het transport van ziekenhuis naar laboratorium vervuild geraakt.
Wat de Belgische wetenschappers nog meer ontdekten, was dat het niveau van luchtvervuiling waaraan de moeders tijdens de zwangerschap waren blootgesteld overeenkwam met de hoeveel roetdeeltjes in de placenta. Moeders die in de buurt van snelwegen woonden, hadden het dubbele aantal deeltjes per kubieke millimeter weefsel in de moederkoek dan degenen die verder weg van drukke wegen vertoefden.
Maatregelen treffen
“Ik vind het onderzoek zeer interessant”, laat Christine Mummery, hoogleraar in de ontwikkelingsbiologie aan het LUMC, weten. “Ik ken geen studie die zulke grote verschillen laat zien tussen baby’s waar moeders in schone gebieden tijdens de zwangerschap waren versus steden of naast snelwegen.”
Het is allang bekend dat roetdeeltjes schadelijk zijn voor het ongeboren kind. Zo hebben wetenschappers in het verleden het verband aangetoond tussen blootstelling aan vervuilde lucht en toegenomen miskramen, vroeggeboorten en lage geboortegewichten. De nieuwe studie suggereert dat de deeltjes zelf hiervoor de oorzaak kunnen zijn. Maar daar is meer onderzoek voor nodig.
Toch wil het team geen paniek zaaien. Wel geeft het zwangere vrouwen een aantal tips mee om blootstelling te verminderen. Hoofdonderzoeker Tim Nawrot: “Ventileer huizen niet aan de kant waar het verkeer voorbij raast. Dit kun je beter aan de andere kant doen. En als je wandelt of fietst, kies dan een weg met minder verkeer. Maar,” voegt de Belg er tenslotte nog aan toe, “dit is iets wat op beleidsniveau moet worden aangepakt.”
Bronnen: Nature Communications, The Guardian, BBC News, de Volkskrant
Beeld: 123RF
Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!