In 2002 werd een Amerikaanse helikopter in Afghanistan uit de lucht geschoten, nadat het een belangrijk radiobericht had gemist. Een plasmabubbel was hier mede verantwoordelijk voor, zo blijkt uit nieuw onderzoek.
Twaalf jaar geleden ging een reddingsmissie van het Amerikaanse leger in Afghanistan helemaal de mist in. Een helikopter met soldaten ontving een heel belangrijk radiobericht niet en werd neergeschoten boven de berg Takur Ghar. Nieuw onderzoek wijst nu uit dat de schuld van het gemiste signaal niet kan worden afgeschoven op slechte apparatuur, maar op zogenoemde plasmabubbels.
Door de stralen van de zon worden elektronen van hun atomen gescheiden. Zodra de zon ondergaat, proberen deze deeltjes weer samen te komen met de atomen. Laag in de atmosfeer gebeurt dit sneller, omdat de deeltjes hier zwaarder zijn en elektronen hier beter mee combineren. Plasma heeft in dit deel van de atmosfeer minder dichtheid en stijgt – met de elektronen naar boven. Hierdoor ontstaan er gigantische bubbels met geladen deeltjes. Deze plasmabubbels zijn onzichtbaar, maar kunnen radiogolven buigen waardoor ze niet meer bij de ontvanger aankomen.
3D-model
Onderzoekers van de Johns Hopkins Universiteit hadden het vermoeden dat het gemiste radiobericht kon zijn veroorzaakt door deze plasmabubbels. Om dit te bewijzen, gebruikten de wetenschappers de gegevens van een NASA satelliet genaamd TIMED die in 2001 werd gelanceerd om de samenstelling van de atmosfeer te bestuderen.
Vervolgens maakten ze een 3D-model van de plasmabubbels die in dit jaar waren gevormd. Dit model liet zien dat op 4 maart 2002, de dag dat zeven soldaten de dood vonden boven Takur Ghar, een plasmabubbel in de atmosfeer hing.
Enige schuldige?
Maar de bel was niet de enige schuldige, zo blijkt uit het onderzoek. Hij was waarschijnlijk niet groot genoeg om dit desastreuze ongeval alleen te veroorzaken. Het radiosignaal was waarschijnlijk al erg zwak door de bergen in het gebied. De bubbel versterkte dit effect. Een ongelukkige samenloop van omstandigheden dus.
Bronnen: Space Weather, Popular Science, Livescience