Satellieten vlogen door natuurlijke deeltjesversneller

Marysa van den Berg

04 februari 2011 10:00

ESA’s Clustersatellieten stuitten op de veroorzaker van het poollicht: een elektrisch veld waarin deeltjes worden versneld. Wetenschappers kwamen zo meer te weten over hoe deze natuurlijke deeltjesversneller werkt.

Het poollicht, of de aurora, is altijd al een mysterieus fenomeen geweest. Bekend was dat deeltjes afkomstig van de zon (van de zogenoemde zonnewind) afbuigen richting de aarde. Daar worden de deeltjes versneld dankzij het aardmagnetisch veld; een natuurlijke deeltjesversneller dus. Als de zonnedeeltjes vervolgens botsen op atmosfeerdeeltjes, komen er fotonen vrij die de typische fluorescerende ‘gordijnen’ van het poollicht vormen.

Wetenschappers onder leiding van Göran Marklund hebben nu met behulp van ESA’s Clustersatellieten het gebied waar de deeltjes worden versneld voor het eerst in kaart gebracht. Dat kon alleen als twee satellieten zich op hetzelfde moment in het gebied bevonden. Dat was het geval in juni 2009. De satellieten vlogen toen op 6400 en 9000 kilometer hoogte, te midden van de natuurlijke deeltjesversneller.

Al sinds hun lancering in 2000 onderzoeken de Clustersatellieten de interacties van het aardmagnetisch veld met de zonnewind. Sinds 2006 zijn ze langzaam afgeweken van hun oorspronkelijke route, waarbij ze zo nu en dan de auroraversnellingszone passeren. Ze gunnen zo blik op de structuur en stabiliteit van deze zones. Toekomstige ‘ontmoetingen’ met het fenomeen moeten meer gegevens opleveren.

Bronnen: ESA, Physical Review Letters, ESA op ScienceDaily

Beeld: Nick Russill