‘Smartphonegebruik boost juist je geheugen’

Marysa van den Berg

02 augustus 2022 09:28

geheugen

Je onthoudt niet minder, maar juist meer door overmatig telefoongebruik. Als je althans je reminders vaak gebruikt, stelt een nieuwe studie.

De hele dag met je smartphone bezig zijn is ongelooflijk slecht voor je, waarschuwen wetenschappers ons keer op keer. Je gaat er slecht door slapen, je krijgt er stress van, je ogen gaan achteruit en je geheugen takelt af. Dat laatste klopt misschien niet helemaal, stelt een onderzoek van het University College London, onder leiding van neuropsycholoog Sam Gilbert.

Lees ook:

Alarm zetten

Het zogenoemde prospectieve geheugen helpt ons alledaagse dingen te onthouden. Zoals een boodschap doen na het werk of je medicijn innemen voor het slapen gaan. Maar deze vaardigheid is nogal faalgevoelig: 50 tot 70 procent van de dingen die we ons willen herinneren, vergeten we alsnog. Geen wonder dat we graag externe herinneringen voor onszelf opstellen, zoals het zetten van een alarm.

Sommige dingen die je moet onthouden zijn belangrijker dan andere. Zo zullen de gevolgen van het vergeten van de pillen vervelender zijn dan een boodschap. En dus zul je dat eerste makkelijker onthouden dan het tweede.

Cirkels swipen

Gilbert en collega’s wilden uitvissen in hoeverre externe herinneringen (via een smartphone bijvoorbeeld) ons helpen bij het onthouden van zowel belangrijke als minder belangrijke dingen. Ze stelden een experiment op waaraan 158 vrijwilligers tussen de 18 en 71 jaar deelnamen.

De mannen en vrouwen kregen cirkels te zien met de nummers 1 tot en met 12. Die moesten ze in in volgorde van 1 tot 12 naar beneden swipen. Sommige cirkels verschenen kort in een andere kleur. De blauwe cirkels waren van grote waarde; daar kregen de deelnemers het meeste geld voor. Ze moesten goed onthouden deze naar links te swipen. De paarse cirkels moesten naar rechts; dit leverde veel minder geld op.

Reminders

In totaal moesten de proefpersonen de taak zestien keer doen, elke keer waren de cirkels anders gekleurd. In de helft van die keren moesten ze hun eigen geheugen gebruiken om te herinneren waar de cirkels naartoe moesten. De andere keren mochten ze aan het begin van het experiment reminders instellen.

Zoals de onderzoekers verwachtten, bleken deze externe herinneringen vooral ingezet te worden voor de cirkels die het meeste geld opleverden. Dankzij dit hulpmiddel scoorden de vrijwilligers 18 procent beter bij deze cirkels. Maar bijzonder was dat ook meer cirkels van lage waarde op de juiste plek belandden.

Ruimte over

In een tweede experiment waarbij alleen reminders konden worden ingesteld voor cirkels van hoge waarde, was dit effect nog sterker. De deelnemers onthielden de juiste plek voor de cirkels die het minste geld opleverde nog beter dan in experiment 1.

Volgens het team van Gilbert betekenen deze resultaten dat reminders je vooral helpen iets minder belangrijke informatie te onthouden. Juist omdat je de belangrijke dingen al onthoudt (dankzij je ingezette alarm voor medicijninname bijvoorbeeld), kun je je geheugen anders inzetten. Er is nu meer ruimte in je geheugen over om te besteden aan de minder belangrijke herinneringen, zoals een boodschap na je werk. Deze theorie heet cognitive spillover en is al langer bekend binnen de neuropsychologie. Maar nu lijkt het erop dat het gebruik van digitale apparaten ons kan helpen dit fenomeen in te zetten.

Natuurlijk kun je genoeg kanttekeningen plaatsen bij de studie. Want hoe vergelijkbaar zijn deze lab-experimenten met situaties in het echte leven? Verder kun je je afvragen of er niet andere negatieve effecten zijn van smartphonegebruik op je geheugen die het positieve effect van de cognitive spillover tenietdoen. Genoeg voer voor verder onderzoek dus. Maar een ding is zeker: reminders zetten voor dingen die je echt niet mag vergeten is sowieso handig.

Bronnen: Journal of Experimental Psychology, University College London via EurekAlert!

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!