Zijdespinnen breken hun geslachtsdelen af om een vrouwtje op veilige afstand te bevruchten en aan haar malende kaken te ontkomen.

Voor de mannelijke zijdespin is het lastig om niet het hoofd te verliezen terwijl hij opgaat in de geslachtsdaad. Het zeer agressieve vrouwtje wil namelijk nog weleens de kop van haar partner afbijten tijdens het paren. Om niet te hoeven kiezen tussen voortplanten of blijven leven, heeft de zijdespin een rigoureuze oplossing: hij breekt zijn geslachtsdelen af en neemt snel de benen, terwijl het vrouwtje wordt bevrucht. En deze strategie werpt zijn vruchten af, zo blijkt uit onderzoek van de National University of Singapore, gepubliceerd in Biology Letters.

Je-weet-welspin

Daiqin Li onderzocht samen met zijn collega’s het paringsritueel van zijdespinnen en daarbij het opmerkelijke vermogen van de mannetjes om hun geslachtsdelen tijdens de daad los te koppelen. Li kwam erachter dat de palpen op het hoofd van de spin, waarin het sperma is opgeslagen, tijdens de seks sowieso beschadigd raken en meestal zelfs geheel afbreken en in het vrouwtje achterblijven.

De prijs die de mannelijke zijdespin betaalt voor zijn ontsnapping is hoog: hij kan zijn geslachtsdelen niet meer laten aangroeien en zal verder door het leven gaan als een je-weet-welspin. Toch levert deze strategie voor hem ook veel op. Voordat het vrouwtje de seks met haar malende kaken vroegtijdig beëindigt, krijgt zij meestal slechts een derde van het sperma binnen. Maar wanneer het mannetje zijn zaakje loskoppelt, blijft de palp nog langere tijd sperma naar binnen pompen. De kans dat hij haar bevrucht, groeit zo aanzienlijk. Bovendien blokkeren de palpen de ingang voor andere mannetjes.

Vechten voor het vaderschap

Zijdespinnen die hun vluchtpoging overleven, rennen overigens nooit ver weg. Ze blijven zelfs op het web van het vrouwtje hangen om concurrenten te bevechten. Deze spinnen zijn hierin uiterst succesvol. Het feit dat dit de enige kans is voor hen om vader te worden, kan daarin een rol spelen. Bovendien zijn deze spinnen, nu ze hun relatief zware palpen kwijt zijn geraakt, gewoonweg sneller geworden dan hun tegenstanders.

Bronnen: Biology Letters, Nature News, LiveScience

Beeld: Biology Letters