Sprinkhaan waarvan de lokroep door een drukke snelweg dreigt te worden overstemd, blijken hun geluid te wijzigen.

De veldsprinkhaan Chorthippus biguttulus, oftewel de ratelaar, maakt zijn kenmerkende geluid niet om onze zomeravonden sfeervoller te laten verlopen, maar om vrouwtjes te lokken. Alleen: in de buurt van een drukke weg kan dat geluid gemakkelijk overstemd raken door de herrie van langsrazend verkeer. Duitse onderzoekers hebben nu ontdekt wat de diertjes daartegen doen: hun geluid zó veranderen, dat de frequentie waarop ze het luidst ratelen overeenkomt met de frequentie waarop auto’s en dergelijke het sprinkhanensignaal het meest storen.

De onderzoekers kwamen daarachter door in Noord-Duitsland 188 mannetjessprinkhanen te vangen. Sommige daarvan pikten ze vlak naast een snelweg op, andere in rustige gebieden. In het lab kregen de mannetjes een vrouwtje te zien, waarna ze hun lokgeluid begonnen te maken. Dat werd opgenomen en geanalyseerd, waarbij de verschillen tussen de geluiden van de snelwegsprinkhanen en de overige exemplaren in detail aan het licht kwamen.

In de genen versleuteld?

Volgens de wetenschappers is het de eerste keer dat is onderzocht hoe een ongewervelde soort zijn geluid aanpast aan menselijk lawaai. Eerder waren er wel soortgelijke studies over vogels, kikkers en zoogdieren.

Verder werd het onderzoek in het lab in stilte uitgevoerd. De snelwegsprinkhanen veranderen hun lokroep dus niet alleen als ze het risico lopen overstemd te worden door verkeer, maar doen dit altijd. Bovendien passen sprinkhanen langs oude snelwegen (die er dus al vele sprinkhaangeneraties liggen) hun geluid meer aan dan sprinkhanen langs relatief nieuwe wegen. En dat kan er weer op wijzen dat het verschil tussen snelwegsprinkhanen en gewone sprinkhanen niet een puur gedragsmatige aanpassing is, maar in hun genen ligt versleuteld.

Bronnen: Functional Ecology, British Ecological Society

Beeld: Ulrik Lampe