Het blijft een mysterie hoe enorme dierenmassa’s plotseling als één dier van richting kunnen veranderen. Nieuw onderzoek naar een sprinkhanenzwerm wijst erop dat een sociaal netwerk weleens een heel belangrijke rol kan spelen.

Wetenschappers van het Deutsche Physikalische Gesellschaft hebben in samenwerking met een Amerikaanse wetenschapper een poging gedaan om onderzoek naar sociale netwerken te koppelen aan een onderzoek uit 2006 naar het gedrag van een zwerm sprinkhanen. Door een sociologische bril bekeken de wetenschappers de beelden en gegevens van het eerdere onderzoek. Bovendien maakten ze een simulatie van de data, waardoor er kon worden geëxperimenteerd.

De nieuwe analyses leidden tot herinterpretatie van het gedrag van de diertjes. De wetenschappers leggen de nadruk op het belang van een sociaal netwerk in de zwerm; volgens hen vindt er sociale interactie plaats wanneer twee sprinkhanen elkaar tegemoet komen. Telkens keert een van de diertjes zich om en binnen een oogwenk verandert een hele zwerm van richting.

Gerd Zschaler, een van de betrokken wetenschappers, concludeert “dat sprinkhanen zich op dezelfde manier door hun soortgenoten laten leiden als mensen.” In de zwerm letten sprinkhanen meer op beestjes die in tegenovergestelde richting gaan, dan op degenen die met ze meegaan. Dat geldt ook voor mensen: “We geven meestal niet zoveel aandacht aan anderen die hetzelfde doen als wij, maar vaak juist aan mensen die iets anders doen.”

Op de beelden uit 2006 lopen de diertjes gedurende acht uur links- of rechtsom langs een camera. Uit het eerdere onderzoek bleek vooral de dichtheid van de zwerm van doorslaggevend belang te zijn voor de richting die de zwerm uit ging. Hoe meer sprinkhanen er in de arena werden losgelaten, hoe meer de beestjes gezamenlijk één kant op liepen.

Bronnen: EurekAlert!, Institute of Physics

Beeld: JViejo/CC BY-SA