Hoe men het best broeierige steden kan koelen, is afhankelijk van het specifieke klimaat, schrijven onderzoekers. Dat maakt bepaalde koelmethoden geschikter voor de ene stad dan de andere.
Het is je ongetwijfeld wel eens opgevallen: in steden is het meestal warmer dan in de landelijke gebieden eromheen. Hoewel dat tijdens ijzige winterdagen misschien aangenaam lijkt, is het tijdens hittegolven – zoals we onlangs voor de kiezen kregen – geen slecht idee om de temperatuur in steden wat te drukken. Onderzoekers van onder meer de ETH Zürich poogden vast te stellen wat de beste manier is om dat te doen, zo schrijven ze in vakblad Nature.
Lees ook:
Warm, warmer, warmst
Het temperatuurverschil tussen stad en omgeving noemt men het hitte-eilandeffect (Engels: urban heat island effect). De redenen voor het verschil van soms wel 4 graden lopen uiteen; extra absorptie van zonnestralen door donker(der) gekleurde straten, verhoogde warmteproductie door verkeer en fabrieken, verminderde afkoeling door lagere windsnelheden, enzovoort.
Die extra warmte, bovenop de al torenhoge temperaturen van de afgelopen maanden, is meer dan vervelend. Zo kan het een serieuze aanslag doen op de gezondheid van ouderen, zieken en andere kwetsbare individuen, zoals heel jonge kinderen.
Visuele weergave van het hitte-eilandeffect. Hoe groter de stad en hoe hoger de jaarlijkse neerslag, hoe sterker dit effect doorgaans is.
Plan van aanpak
Een van de manieren om het hitte-eilandeffect te verminderen, is door meer groen in steden aan te leggen. Bomen en planten hebben namelijk een verkoelend effect. Zo geven ze schaduw, absorberen ze minder zonlicht dan bijvoorbeeld asfalt, en hebben ze als extraatje ook een positief effect op de waterhuishouding en de luchtkwaliteit.
Maar is meer groen voor elke stad de oplossing? In de hoop die vraag te beantwoorden en (meer) geschikte manieren te vinden om steden te koelen, nam het team wereldwijd pakweg 30.000 steden en diens directe omgeving, onder de loep. Ze bestudeerden onder meer gemiddelde zomertemperatuur, bewonersaantal en jaarlijkse neerslag.
Mate van opwarming van steden ten opzichte van hun omgeving (zomer). © Gabriele Manoli/ETH Zürich
Naslagwerk
Wat bleek? De effectiviteit van ‘koelmethoden’ hangt onder meer af van het specifieke klimaat. Deze afhankelijkheid leggen de onderzoekers uit aan de hand van twee extremen; zeer droge tegenover tropische gebieden.
Waar de eerste groep steden, zoals Phoenix in de VS, door meer stadsgroen koeler zou kunnen worden dan de kurkdroge woestijnachtige omgeving, is dat anders bij tropische tegenhangers. In Singapore bijvoorbeeld, dat is omringd door groen, zou veel meer geplant moeten worden om net zo koel te worden als de omgeving. Bovendien verhoogt het groen de luchtvochtigheid nog meer.
Dus, zo stellen de onderzoekers, het klimaat is een belangrijke factor om mee te nemen in de overweging voor de beste koelmethode. Waar meer groen voor ‘droge gebieden’ een goede kandidaat lijkt, zullen andere methoden voor tropische steden geschikter zijn.
Het onderzoek dient voornamelijk als een soort naslagwerk voor stadsplanners. Met de data in de hand moet het voor hen makkelijker worden de juiste koelmethode(n) voor een specifieke stad te kiezen. Momenteel zijn de onderzoekers bezig met het verzamelen van meer informatie om zo het ‘naslagwerk’ nog verder uit te breiden.
Bronnen: Nature, EurekAlert!
Beeld: Gabriele Manoli/ETH Zürich
Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!