Steentijd kunstenaars kerfden ruim 500 pootafdrukken in rotsen

Tim Tomassen

14 september 2023 15:20

Pootafdrukken in roodachtige rotswand

Wetenschappers ontdekten ruim 500 pootafdrukken die tijdens de steentijd zijn gekerfd in rotsen in Namibië. Inheemse spoorzoekers hielpen die te identificeren.

Zo’n 5000 jaar geleden, tijdens de steentijd, kerfden rotskunstenaars met veel details menselijke en dierlijke voetafdrukken in steen in Namibië. Archeologen van de Friedrich-Alexander-Universität Erlangen-Nürnberg schakelden de hulp in van inheemse spoorzoekers om te achterhalen van welke dieren die pootafdrukken zijn. Voor 90 procent van de 513 pootafdrukken lukte dat. De resultaten zijn beschreven in het wetenschappelijke tijdschrift PLOS ONE.

Lees ook:

Meer dan alleen diersoort achterhaald

“De rotswanden van Namibië bevatten talrijke afbeeldingen uit de steentijd van dieren en mensen, evenals menselijke voetafdrukken en dierensporen”, schrijven de archeologen in een persbericht. “Tot nu toe hebben de pootafdrukken veel minder aandacht gekregen dan de afbeeldingen omdat onderzoekers niet over de kennis beschikten om ze goed te interpreteren.”

Voor dit onderzoek schakelden de archeologen daarom hulp in van drie inheemse spoorzoekers van de Nyae Nyae Conservancy in Tsumkwe. Zij hebben wel de kennis om zulke sporen te identificeren en worden de laatste tijd steeds vaker ingeschakeld voor dit soort archeologische onderzoeken.

De pootafdrukken die ze analyseerden waren gekerfd in verschillende rotswanden in het Doro Nawas-gebergte in West-Namibië. Deze gravures waren buitengewoon gedetailleerd, waardoor de spoorzoekers niet alleen de diersoort konden identificeren, maar ook het geslacht en de leeftijdsfase konden bepalen.

Een rotswand met pootafdrukken die digitaal zijn verbeterd en genummerd.
Een rotswand met pootafdrukken die digitaal zijn verbeterd en genummerd.

Giraffen waren populair

Onder de 517 afdrukken ontdekten de inheemse experts maar liefst veertig verschillende diersoorten, waaronder giraffen, witte en zwarte neushoorns, struisvogels, luipaarden, zebra’s, bavianen, stekelvarkens, olifanten en leeuwen.

Het is opvallend dat de rotskunstenaars een duidelijke voorkeur hadden voor specifieke afdrukken. Het overgrote deel van de afdrukken was menselijk (106). Daarna waren giraffenpoten duidelijk het populairst (81). Op de derde plek staat de koedoe (36), een grote antilope. Bovendien leek de voorkeur van de kunstenaars uit te gaan naar volwassen mannelijke afdrukken.

Deze studie laat volgens de archeologen vooral zien dat inheemse kennis archeologisch onderzoek enorm vooruit kan helpen. Toch kunnen ook inheemse experts niet alle vragen beantwoorden. Ook zij weten niet waarom mensen uit de steentijd de pootafdrukken in de rotsen kerfden en waarom ze een voorkeur hadden voor specifieke afdrukken. De onderzoekers denken dat deze vragen voorlopig waarschijnlijk onbeantwoord zullen blijven.

Bronnen: PLOS ONE, Phys.org, New Atlas

Beeld: Pastoors, A et al/CC-BY 4.0

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!