Astronomen hebben een ster ontdekt die in slechts 11,5 jaar tijd rond het superzware zwarte gat in het centrum van onze Melkweg racet.
Deze omlooptijd is een record; geen enkele andere bekende ster beschrijft in een zo korte tijd een baan rond het gat. Bovendien kan de ster, S0-102 genaamd, worden gebruikt om Albert Einsteins algemene relativiteitstheorie op een nieuwe manier op de testbank te leggen, zo schrijven Andrea Ghez en collega’s in het wetenschappelijke tijdschrift Science.
De vorige recordhouder, S0-2 genaamd, gaat in zestien jaar rond het zwarte gat, en bleek daarmee al een bijzonder nuttig sterretje. Door deze korte omlooptijd kon de baan van S0-2 namelijk heel goed worden bepaald – en daarmee kon weer met ongekende precisie de massa van het zwarte gat in het midden worden berekend. Ook de afstand tussen de zon en het gat konden sterrenkundigen dankzij S0-2 flink aanscherpen.
In rood/roze bolletjes de baan van de ster S0-2 (omlooptijd zestien jaar), in lichtgroene bolletjes de baan van S0-102 (11,5 jaar). (Foto: A. Ghez/Keck/UCLA)
De nieuwe ster, S0-102, wordt vooral geroemd als middel om te testen hoe het zwarte gat precies de omliggende ruimte kromt. Vooralsnog hebben allerlei waarnemingen laten zien dat deze kromming optreedt op de manier die de relativiteitstheorie voorspelt. Die waarnemingen werden echter niet gedaan bij de extreme omstandigheden in de buurt van een zwart gat dat miljoenen keren zo zwaar is als onze zon. Dankzij S0-2 en S0-102 zou dat in de komende jaren wel moeten kunnen, en gaan we dus zien of Einstein ook dán overeind blijft.
Bronnen: Science, University of California, Los Angeles, TMT
Beeld: Ethan Tweedie Photography