Onbewust bepalen stereotypes hoe goed we iemand begrijpen. Dat blijkt uit Canadees onderzoek.

Het uiterlijk en de lichaamstaal van de persoon naar wie je luistert, helpen je bij het verwerken van zijn verhaal. Maar dit is niet altijd het geval, zo blijkt uit Canadees onderzoek. Wanneer iemand vloeiend Engels spreekt, maar een Aziatisch uiterlijk heeft, wordt zijn verhaal minder goed begrepen.

Zelfde moedertaal

In het onderzoek luisterden proefpersonen naar twaalf lawaaierige opnames van sprekers die als moedertaal Canadees-Engels hadden. De helft van hen identificeerde zichzelf als blank en de ander helft als Chinees. Alle sprekers waren geboren in een stadje ten zuiden van Vancouver. Tijdens het luisteren kregen de proefpersonen soms een foto te zien van de spreker. De andere keren kregen ze een afbeelding van drie kruisjes te zien.

De proefpersonen vonden de Chinese Canadezen lastiger te begrijpen, maar alleen wanneer ze een foto hadden gezien van de spreker. Zonder foto’s begrepen ze de sprekers ongeveer even goed. Daarnaast vonden de proefpersonen dat de blanke Canadezen een minder sterk accent hadden, maar ook dit pas wanneer ze een foto van de sprekers hadden gezien.

Andere verwachtingen

De onderzoekers geven hier twee mogelijke theorieën voor. De eerste is dat de luisteraar minder moeite doet om de spreker te begrijpen, omdat deze een Chinees uiterlijk heeft. De tweede theorie is dat de luisteraar een bepaald accent verwacht na het zien van de foto, maar dit past vervolgens niet bij de Engelssprekende stem die hij hoort. Dit misverstand zorgt ervoor dat de proefpersoon het verhaal minder goed begrijpt.

Om te kijken welke theorie het beste past, vroegen de onderzoekers aan de proefpersonen hoeveel mensen met een Aziatische achtergrond ze kennen. Hieruit bleek dat mensen met meer Aziatische Canadezen in hun vriendenkring een sterker verschil lieten zien in hoe goed ze de spreker begrepen. Daarom denken de onderzoekers dat de tweede theorie in dit geval opgaat. De luisteraars verwachtten een niet-Engels accent, maar dit hadden de sprekers niet. Dit beïnvloedde de begrijpelijkheid van het verhaal.

Zonder dat je het wilt, beïnvloeden je verwachtingen dus hoe goed je een verhaal begrijpt. “Het vertelt ons als luisteraars dat we ons bewust moeten zijn van de stereotypes die we bij ons dragen”, vertelt onderzoeker Jamie Russell in een persbericht.

Bronnen: Journal of the Acoustical Society of America, University of British Columbia via Phys.org

Beeld: Travis Isaacs/CC BY 2.0