NASA’s exoplanetenjager was op het juiste moment op de juiste plaats en legde de uitbarsting in ongekend detail vast.
De primaire taak van de Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS) is het afspeuren van de sterrenhemel op zoek naar nog onontdekte exoplaneten. Maar af en toe legt de ruimtetelescoop (onbedoeld) andere ruimteobjecten vast. Zo verscheen vorig jaar komeet 46P/Wirtanen in het vizier en hield TESS hem een tijdlang in de gaten – ook toen het ruimteobject een spectaculaire uitbarsting liet zien.
En omdat de satelliet elke 30 minuten foto’s maakt, is elke stadium van dit proces in detail vastgelegd. De onderzoekers konden zelfs schatten dat ongeveer een miljoen kilo aan materiaal de ruimte in werd geslingerd bij de explosie. Zo schrijven ze in The Astrophysical Journal Letters.
Lees ook:
Uitbarsting
De beelden zijn erg pixelachtig, maar laten wel duidelijk de uitbarsting zien. Waardoor deze is veroorzaakt, weten astronomen van de University of Maryland (die 46P/Wirtanen waarnamen) nog niet. Verschillende theorieën doen hierover de ronde.
Kometen bestaan uit ijs, gas en stof en krijgen daarom vaak de wat oneerbiedige bijnaam ‘vuile sneeuwbal’. Wanneer zo’n sneeuwbal dichter bij de zon komt, warmt hij op, waardoor het ijs op de oppervlakte begint te sublimeren: het gaat van vaste fase direct over in gasvormige fase.
Hierdoor ontstaat een wolk van gas en stof die de kern van de komeet omhult, de zogeheten coma. Wanneer ook deze dikke stoflaag opwarmt, sublimeert het ijs hier eveneens tot het genoeg kracht heeft om door de wolk heen te breken. Bij dit proces worden heftige uitbarstingen geproduceerd die uiteindelijk leiden tot de vorming van de komeetstaart.
Dit is een mogelijke verklaring voor de waargenomen explosie. De andere theorie houdt in dat een plotselinge hittegolf instabiel ijs treft waardoor de hevige uitbarsting ontstaat.
Werk aan de winkel
Het bestuderen van meer van zulk soort uitbarstingen helpt uitsluitsel geven, en gelukkig is TESS hard aan het werk ook andere kometen in zijn vizier te krijgen. Hoofdonderzoeker Tony Farnham: “Er zijn minstens vier andere kometen in hetzelfde gebied aan de hemel waar TESS de waarnemingen heeft gedaan, met in totaal circa vijftig kometen die in de eerste twee jaar van TESS’ carrière aan data zullen opleveren. Hier kan heel veel informatie uit rollen. ”
Bronnen: The Astrophysical Journal Letters, University of Maryland via EurekAlert!, New Atlas
Beeld: NASA
Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!