Antarctica strekt zijn ijzige vingers uit onder het wateroppervlak en bevriest alles waarmee het in aanraking komt. De dodelijke kracht en het ontstaan van zo’n brinicle is voor het eerst vastgelegd op film.

Onder het ijzige oppervlak van de Zuidpool vormen zich slierten van ijs die afdalen naar de zeebodem, de zogeheten brinicles. Deze dodelijke vingers van Antarctica bevriezen ondertussen alles waarmee zij in aanraking komen. De BBC One-serie Frozen planet bekijkt dit indrukwekkende, geheel natuurlijke fenomeen en legde daarvoor als eerste het ontstaan van een brinicle vast op film.

Bekijk het filmpje op de BBC-site!

Een duik nemen op de Zuidpool lijkt zo’n gek idee nog niet. Met ‘slechts’ 2 graden onder het vriespunt is het water heerlijk warm in vergelijking met de temperaturen van -20 graden Celsius die aan het oppervlak heersen. Een dikke laag ijs beschermt hier het onderwaterleven tegen de ergste kou van boven. Maar helemaal veilig ben je niet. Brinicles zoeken een weg naar beneden en bevriezen alsnog alles wat zij onderweg tegenkomen. Voornamelijk op de zeebodem levende dieren zoals zeesterren komen hierbij om het leven.

Hoe een brinicle ontstaat: warm zeewater heeft een kleinere dichtheid en drijft daardoor bovenop het relatief koudere zeewater. Wanneer dit warme zeewater in aanraking komt met de dikke ijslaag die de zee overkapt, koelt het af en zakt het opnieuw naar de bodem. Een deel vriest echter aan de ijsplak vast. De onderste laag van het poolijs bevat hierdoor heel veel zout, dat zelfs bij deze lage temperaturen niet bevriest. Dus vormen zich hier gangetjes gevuld met pekel.

Deze pekel verzamelt zich en zakt vanwege de grote dichtheid naar beneden. Omdat deze pekelstroom vele malen kouder is dan de omgeving, bevriest het omringende water; de geboorte van een brinicle. Hoewel de brinicles krachtig genoeg zijn om kleine dieren te doden, zijn ze behoorlijk fragiel. Een onrustige waterstroming verbreekt eenvoudig de pekelstroom, waardoor deze geen ijskolom meer kan vormen.

De inmiddels beroemde brinicle in het filmpje hierboven werd door de BBC gefilmd in de zeer nauwe doorgang tussen de ijskap en de zeebodem onder Mount Erebus met behulp van time-lapse-fotografie.

Elke maandagmiddag plaatsen we op KIJK.nl een mooi of interessant time-lapsefilmpje. Suggesties? Post ze hieronder!

Bron: BBC Nature

Beeld: Huffington Post/BBC

Film: scène uit Frozen Planet van BBC One via YouTube/cwmbro