Nooit eerder werd het sterfbed van een witte bloedcel zo goed als live in beeld gebracht.

Het was niet de eerste keer dat er een witte bloedcel stierf; ze gaan namelijk bij bosjes. Maar de exacte manier waarop bleef tot voor kort nog onopgemerkt. Dit veranderde toen de Australische celbioloog Georgia Atkin-Smith en haar collega’s er een timelapse-filmpje van maakten. Voor het eerst zagen zij dat het sterfproces van een witte bloedcel een gecoördineerd proces is en dat hun ‘buurcellen’ hierbij mogelijk worden gewaarschuwd voor de aanwezigheid van ziekmakers.

Explosief

Witte bloedcellen zijn als het ware de soldaten die je lichaam constant verdedigen tegen ongewenste ziekmakers. Eenmaal gevonden, neemt een witte bloedcel de ziekmaker in zich op om hem onschadelijk te maken. Een hele opoffering, want de bloedcel valt aan het einde van deze korte dienstperiode uit elkaar en sterft.

Dit proces van uit elkaar vallen, werd door de onderzoekers nauwkeurig vastgelegd met timelapse-microscopie, een techniek waarbij een microscoop honderden foto’s per seconde maakt die daarna versneld achter elkaar worden bekeken. Deze ‘film’ laat zien dat een stervende witte bloedcel eerst opzwelt en vervolgens explodeert, waarbij hij talloze deeltjes afvuurt. De Australiërs vermoeden dat deze deeltjes de belangrijke waarschuwingsboodschap met zich meedragen.

Late ontdekking?

Het enthousiasme straalt er vanaf bij de wetenschappers. “Ik kon mijn ogen niet geloven toen ik eenmaal zag hoe de witte bloedcel stierf. Werkelijk verbazingwekkend”, moest Atkin-Smith van de La Trobe University in Melbourne toegeven. Zij en haar team geloven er stellig in dat deze ontdekking een hoop nieuwe inzichten met zich meebrengt. “Er valt nu bijvoorbeeld veel meer te leren over de werkwijze van ziekmakers binnen het menselijk lichaam. Maar ook over hoe de lichaamseigen afweer- en herstelmechanismen hierop reageren en daarmee kunnen we behandelingen van ziekten verbeteren”.

Maar timelapse-microscopie is verre van een nieuwe techniek, dus hadden de knappe koppen der wetenschap dit fenomeen niet al veel eerder kunnen ontdekken? Waarschijnlijk wel, maar tot dusver keken zij vooral naar reeds gestorven witte bloedcellen in plaats van naar de stervenden.

Bronnen: Nature Communications, The Guardian