Vanavond vindt er iets bijzonders plaats: a total eclipse of the heart, eh, maan. En het grootste deel van deze verduistering is gelukkig ook in Nederland te zien.
We schreven een poosje terug nog dat je dinsdag 31 juli vrij moet houden in je agenda, omdat dan Mars extra goed te zien zal zijn. Nu je toch bezig bent met je afspraken cancelen; hou meteen ook even vanavond plannenvrij. Want dan vindt er een totale maansverduistering plaats, de maan wordt dan ook wel een bloedmaan genoemd.
Lees ook: Heeft de maan leefbare periodes gekend?
Ongewoon lang
Er is sprake van een bloedmaan als de maan precies in de schaduw van de aarde valt. De aardbol buigt dan al het licht van de zon af, behalve het licht uit het rode spectrum. En dat valt op de maan, waardoor deze donkerder en roder van kleur wordt. Dat is natuurlijk al spectaculair genoeg, maar volgens The Weather Channel is deze verduistering ook nog eens de langste van de eeuw: hij duurt 1 uur en 43 minuten.
“De maansverduistering duurt zo ongewoon lang, omdat ten eerste de maan nagenoeg precies door het midden van de schaduw van de aarde beweegt”, mailt sterrenkundige Simon Portegies Zwart (Universiteit Leiden). “En ten tweede omdat de maan dicht bij het apocenter staat, het verste punt van de aarde. Op dat punt beweegt de maan langzamer dan in het pericenter (het dichtstbijzijnde punt van zijn baan). Die twee effecten samen leiden tot een lange maansverduistering.”
Afbeelding die de maansverduistering van 27 juli laat zien. De kaart is gemaakt in horizontale projectie; bovenaan de hemel is ook bovenaan het kaartje © hemel.waarnemen.com.
Mars in oppositie
En dat is nog niet alles, want vanavond staat ook Mars in oppositie met de zon, waardoor de planeet helderder is dan normaal. “Oppositie is als Mars, aarde en de zon op één lijn liggen”, zegt Portegies Zwart. “Dat hoeft niet gelijk te zijn aan de dichtste nadering (die op 31 juli is red.). Beide banen zijn ellipsen, maar die zijn niet gelijkvormig, en liggen niet langs dezelfde hoek: de ene ellipsbaan is iets verschoven ten opzichte van de andere. Hierdoor zijn de dichtste nadering en oppositie niet op dezelfde dag.”
“In oppositie wordt het grootste voor ons zichtbare deel van Mars beschenen door de zon, maar bij dichtste nadering heeft Mars een groter schijnbaar oppervlak. Ik denk dat de beide helderheden niet veel van elkaar zullen verschillen, en ze zullen rond de -2.7 of -2.8 magnitude zijn.”
Het begin van de maansverduistering moeten we in Nederland overigens missen, meldt hemel.waarnemen.com, maar het grootste deel van de eclips is verder wel te zien. De eclips begint al om 19:14 uur, maar de totale verduistering duurt van 21:31 tot 23:14. Nu alleen hard duimen voor helder weer.
Bronnen: The Weather Channel, Popular Mechanics, hemel.waarnemen.com
De KIJK 50 jaar-special ligt nu in de winkel met daarin de spannendste, opmerkelijkste en grappigste verhalen uit de lange geschiedenis van het blad. Wil je deze editie liever bestellen? Dat kan ook in onze webshop.