Verkeersveiligheidscampagne leidt tot meer ongevallen

Tim Koning

26 april 2022 11:00

Snelweg campagne

Digitale borden boven snelwegen die autorijders alerter moeten maken, zorgen er juist voor dat er meer verkeersdoden vallen. Automobilisten zouden afgeleid raken door de campagne.

Elk jaar sterven er wereldwijd 1,35 miljoen mensen door auto-ongelukken. Om dat aantal naar beneden te brengen worden er allerlei maatregelen en acties bedacht. Zo hebben we in Nederland de campagnes ‘Rij MONO’ en de ‘BOB’-campagne en herinneren 900 digitale borden automobilisten in Texas eraan dat ze niet dronken mogen rijden. Maar één week per maand geven de Texaanse borden in plaats van die boodschap een lugubere statistiek weer – de hoeveelheid doden die dat jaar al op de snelwegen zijn gevallen.

Lees ook:

Meer ongelukken en doden

De waarschuwing is bedoeld om de verkeersdeelnemers alerter te maken, maar zorgt juist voor meer ongelukken, blijkt uit een nieuw onderzoek dat afgelopen week is gepubliceerd in Science. Als de borden het dodenaantal aangeven, gebeuren er in de 10 kilometer erna 1,35 procent meer ongelukken dan wanneer ze hun andere boodschap uitdragen. De onderzoekers kwamen erachter door de gegevens van de weken mét de boodschap te vergelijken met de weken zonder. Daarnaast namen ze de verkeersveiligheidscijfers van voor het begin van de campagne mee in hun onderzoek.

Hoewel het percentage van 1,35 klein lijkt, zijn de gevolgen groot, waarschuwen de wetenschappers. Alleen al in Texas leidt de campagne volgens de onderzoekers tot 2600 extra verkeersongelukken en 16 doden per jaar. Het negatieve effect op de veiligheid van automobilisten is verder vergelijkbaar met het verhogen van de maximumsnelheid met 5 à 8 kilometer per uur. De extra kosten die de door de borden veroorzaakte ongelukken met zich meebrengen, worden op $377 miljoen (zo’n €351 miljoen) per jaar geschat.

Overload

De toename in ongelukken is volgens de wetenschappers te wijten aan de ‘cognitieve overload’ die de campagne veroorzaakt. De borden trekken de aandacht, waardoor automobilisten minder goed op de weg letten. Het negatieve effect op de rijkunsten blijkt groter te zijn wanneer het aantal doden op het bord groter is; de onderzoekers denken dat heftiger getallen ook erger afleiden.  Daarnaast zijn er in verhouding meer crashes in de 3 kilometer na het bord dan verderop en gaat het nog vaker dan normaal mis op drukke en ingewikkelde wegen, waar meer concentratie nodig is.

Dick de Waard is verkeerspsycholoog aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij vindt de studie waardevol en relevant. “Het is voor beleidsmakers belangrijk om te weten dat je niet zomaar een tekst moet gebruiken. Er wordt op de borden geen gedragsverandering voorgesteld. Dat zou mogelijk wel een effect hebben. Er wordt alleen een dodental aangegeven. Daardoor weet de automobilist waarschijnlijk niet wat hij of zij met de informatie moet doen.”

Bronnen: Science, Interesting Engineering

Beeld: B137, Wikimedia Commons

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!