De manier waarop vleermuizen zich met hun sonar oriënteren in een ruimte blijkt een stuk ingewikkelder dan gedacht. Dat ontdekten Israëlische en Amerikaanse biologen.

Vleermuizen zien slecht en oriënteren zich door middel van een natuurlijke sonar: ze maken ultrasone geluiden die in een ruimte weerkaatsen. Ze vangen die weerkaatsing op en kunnen aan die weerkaatsing horen hoe de ruimte om hen heen ‘eruitziet’.

Tenminste, dat is de simpele theorie. In de praktijk blijft het ongelooflijk hoe de beesten door middel van hun echo insecten uit de lucht kunnen vangen en razendsnel om obstakels heen kunnen manoeuvreren. Nu hebben Israëlische en Amerikaanse biologen ontdekt hoe vleermuizen hun sonar kunnen focussen om de omgeving gedetailleerd in zich op te nemen.

De wetenschappers trainden Nijlroezetten, oftewel Egyptische fruitvleermuizen (Rousettus aegyptiacus), om door een ruimte naar een doel te vliegen. Om dat doel te bereiken, moesten de diertjes langs allerlei obstakels vliegen die de wetenschappers op uitgekiende plaatsen hadden neergezet. De kamer werd helemaal donker gemaakt, zodat de vleermuizen alleen op hun gehoor konden afgaan.

Door middel van microfoons konden de wetenschappers precies ‘zien’ hoe de vleermuizen hun sonar gebruikten om op een doel af te vliegen. De dieren bleken de richting, de hoogte en het volume van hun toon te veranderen, en scanden op die manier de omgeving tot in detail. Volgens Nachum Ulanovsky, een bioloog verbonden aan het Weizman-instituut in Israel, is dit te vergelijken met het focussen van het blikveld, dat mensen doen om een chaotische omgeving te overzien en details op te merken.

De onderzoekers kunnen overigens niet zeggen of de bevindingen alleen voor Nijlroezetten gelden, of ook voor andere vleermuizen. “Maar in elk geval kunnen we concluderen dat de manier waarop de dieren hun omgeving in zich opnemen een stuk geavanceerder is dan we dachten”, zegt Ulavovsky.

Bronnen: PLoS Biology, PhysOrg.com

Beeld: Françoise Chanut/CC BY-SA