Vleesetende bacterie rukt op door klimaatverandering

Marysa van den Berg

24 maart 2023 09:00

Microscoopafbeelding van V. vulnificus bacterie

De aarde warmt op en daardoor komt een dodelijke microbe steeds vaker voor langs de Amerikaanse oostkust, stellen wetenschappers.

Stekende kwallen en bijtende visjes zijn niet de enige beestjes waar je voor moet oppassen als je gaat zwemmen in zee. De venijnige zeebacterie Vibrio vulnificus is door de hogere temperaturen aan een opmars bezig in de VS. En dat is zorgelijk, want ongeveer één op de vijf infecties leidt tot de dood. Microbiologen van onder meer de University of East Anglia schrijven erover in Scientific Reports.

Lees ook:

Amputatie en bloedvergiftiging

V. vulnificus – verwant aan de cholerabacterie – is vooral dol op zwemmers met een wondje of muggenbeet. Zodra hij je lijf binnen is, begint hij aan zijn slooptocht. Eerst op dat plekje zelf. Daar zorgt de vleesetende bacterie voor het afsterven van weefsel – amputatie van ledematen komt dan ook vaak voor.

Bereikt hij eenmaal je bloedbaan, dan wacht in het ergste geval bloedvergiftiging en leverschade. Krijg je de bacterie binnen via de mond, dan zijn de klachten vaak braken, diarree en buikpijn. Vooral ouderen en mensen met een kwetsbare gezondheid lopen risico op een fatale afloop.

Zorgwekkende opmars

De onderzoekers, onder leiding van Elizabeth Archer, hebben over een periode van 30 jaar – van 1988 tot 2018 – geturfd hoeveel infectiemeldingen binnenkwamen bij het Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention (CDC). En ook waar de slachtoffers de besmetting opliepen.

Uit die analyse blijkt dat V. vulnificus aan een zorgwekkende opmars bezig is. Waar eind jaren 80 nog jaarlijks tien mensen besmet raakten, steeg dat aantal in 2018 tot tachtig per jaar. Ook sloeg de bacterie steeds noordelijker toe. Eerder liep je alleen risico aan de Golf van Mexico. Maar inmiddels ben je zelfs zo noordelijk als Philadelphia (in de staat Pennsylvania) niet meer veilig voor de vleesetende bacterie.

Nergens meer veilig

Ook deden Archer en collega’s een voorspelling voor de toekomstige groei van de bacterie. Door de infectiegegevens te combineren met temperatuurdata en klimaatmodellen kwamen ze erachter dat het V. vulnificus alleen maar meer voor de wind zal gaan, naarmate de aarde verder opwarmt.

Zo zal de bacterie steeds verder naar het noorden oprukken. In de periode 2041-2060 zullen besmettingen rondom de staat New York steeds vaker voorkomen. En tegen het begin van de volgende eeuw zal geen enkele staat aan de Amerikaanse oostkust eraan ontkomen. In totaal zou het dan tussen de 140 en 200 jaarlijkse infecties gaan.

Deze prognose geldt voor een gemiddelde tot hoge uitstoot van broeikasgassen, als koolstofdioxide. Daar zitten we nu op volgens het recentste rapport van het VN-klimaatpanel IPCC. Mochten we het voor elkaar de emissie toch nog verder terug te dringen, dan zal de bacterie ook minder vaak en op minder noordelijke plekken toeslaan, geven de onderzoekers aan.

Nog meer microben?

Volgens Acher en haar team zal de opmars van V. vulnificus moeilijk te stoppen zijn. En dus kunnen we maar beter mensen die willen zwemmen aan de Amerikaanse oostkust goed waarschuwen. Dat kan met onder meer publieke campagnes en waarschuwingsborden op het strand tijdens risicoperioden.

Hoewel de bacterie aan de Europese kusten een stuk minder vaak toeslaat dan in de VS, worden ook hier steeds meer infecties (waaronder ook in Nederland) geteld. Het RIVM raadt dan ook al jaren op om de infectie met deze bacterie als meldingsplichtige ziekte te registreren. Dat betekent dat besmettingen extra goed gemonitord kunnen worden. Vooralsnog is aan deze oproep geen gehoor gegeven.

Bronnen: Scientific Reports, University of East Anglia via EurekAlert!

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!