De stroming van vloeistoffen en de inkepingen in het vrouwelijk voortplantingsorgaan leiden zaadcellen naar het eitje.
Eicellen bevruchten is voor zaadcellen geen gemakkelijk karweitje: ze moeten flink met elkaar concurreren en net als zalmen zwemmen ze tegen een stroming in op zoek naar een onbevrucht eitje. Maar uit nieuw onderzoek, gepubliceerd in PNAS, blijkt dat deze stroming nog zo vervelend niet is voor sperma. Hierdoor zouden de zaadcellen namelijk de juiste kant op worden geleid.
Kleine groeven
Om dit aan te tonen, maakten de wetenschappers een deel van het vrouwelijke voortplantingsorgaan van een rund – dat zou lijken op dat van de mens – na: de baarmoederhals (cervix) en de eileider. Hier lieten ze vervolgens een vloeistof doorheen stromen. In dit 4 centimeter lange model werden hele kleine groeven gekerfd die ook in een echt vrouwelijk voortplantingsorgaan aan de zijkanten zijn te vinden.
In het model werden zaadcellen losgelaten; zij vermeden de stroming door in de groeven te duiken. Deze inkepingen beschermen het sperma tegen de vloeistoffen en wijzen de zaadcellen de weg naar het te bevruchte eitje.
Parasieten
De onderzoekers bekeken vervolgens of de groeven ook de parasiet Tritrichomonas foetus – een eencellige flagellata die onvruchtbaarheid bij een rund teweeg kan brengen – zouden leiden. Dit bleek echter niet het geval te zijn; de eencelligen verschuilden zich niet in de inkepingen en werden weggespoeld door de stroming.
“De reden dat sperma wel door de microgroeven beweegt, maar ziekteverwekkers niet is hun verschillende manier van zwemmen”, legt onderzoeker Mingming Wu uit. “Sperma is, zoals wij dat noemen, een duwzwemmer. Het zwemt door het lichaam te draaien als een schroef. Wanneer het in contact komt met vloeistoffen wordt het aangetrokken tot de zijkanten, en dus tot de groeven. De meeste ziekteverwekkers zwemmen door met hun voorste flagel te zwaaien. Door de hydrodynamica die hierbij ontstaat kan het niet te dicht bij oppervlaktes, en dus de groeven, komen.”
Meer weten over sperma? Lees dan onze ‘in 5 minuten… sperma’ in KIJK 5/2015.