Water aarde niet afgeleverd door komeet?

kijkmagazine

11 december 2014 11:00

Landingssite Philae - header

Volgens nieuw onderzoek, gedaan met ESA’s Rosetta-sonde, is het water op aarde waarschijnlijk toch niet afkomstig van kometen.

Waar komt het water op aarde vandaan? Is het afgeleverd door een asteroïde, of door een komeet? Eind 2011 kreeg die laatste verklaring een impuls, toen bleek dat water op de komeet Hartley 2 nagenoeg dezelfde samenstelling had als water op aarde. Maar nieuw onderzoek, gedaan door een instrument aan boord van de Rosetta-orbiter, gooit roet in het eten. Het water op komeet 67P is namelijk heel anders.

Beroemd ruimtescheepje

Het gaat hierbij om de verhouding tussen waterstofatomen met een neutron extra in zijn kern, oftewel deuterium (D) en gewoon waterstof (H). Op aarde zijn er voor elke D een kleine zevenduizend H’s. Datzelfde bleek te gelden voor Hartley 2, volgens metingen gedaan met de (inmiddels afgedankte) ruimtetelescoop Herschel. En dus, zo was destijds het idee, zou het water hier in een ver verleden kunnen zijn afgeleverd door kometen zoals Hartley 2, afkomstig uit de Kuipergordel, waar ook Pluto deel van uitmaakt.

Nu heeft echter het instrument ROSINA, aan boord van het inmiddels beroemde ruimtescheepje Rosetta, de verhouding tussen D en H gemeten voor de komeet 67P (voluit 67P/Churyumov-Gerasimenko), die tot dezelfde ‘familie’ behoort als Hartley 2. En die blijkt zowaar drie keer zo hoog als die op aarde. De komeet scoort daarmee zelfs hoger dan eerder bestudeerde kometen uit de Oortwolk, die op hun beurt al meer deuterium bevatten dan Hartley 2.

Asteroïden in plaats van kometen?

De onderzoekers achter de ROSINA-studie stellen dat het water op kometen zoals Hartley 2 en 67P blijkbaar heel verschillende gehaltes aan deuterium kunnen bevatten. “Als dat inderdaad het geval is, dan lijkt het waarschijnlijker dat het water in de aardse oceanen en atmosfeer afkomstig is van asteroïden, in plaats van kometen.”

Ted Bergin, een van de wetenschappers verantwoordelijk voor het Hartley 2-resultaat van 2011, laat per mail weten dat hij het nieuwe resultaat “erg interessant en opwindend” vindt. “Dit laat zien dat één object niet representatief is voor de hele populatie. We moeten dus meer kometen bestuderen om te begrijpen wat de gemeten verhoudingen tussen waterstof en deuterium ons nu precies vertellen.”

Wat betreft het water op aarde voegt Bergin daaraan toe: “Modellen hebben eerder al laten zien dat het makkelijker is om natte rotsen vanuit de asteroïdengordel naar de aarde te halen dan vanuit de regionen waar kometen ontstaan. Dit nieuwe resultaat duwt de asteroïden als het ware nog verder naar voren als de meest waarschijnlijke bron van water op aarde.”

Bron: Science

Beeld: ESA/Rosetta/NAVCAM/CC BY-SA IGO 3.0