In viskwekerijen vindt een razendsnelle natuurlijke selectie onder zalmsoorten plaats. Wilde zalmforel blijkt al na een generatie getemd, wat zo zijn gevolgen heeft.

Met uitsterven bedreigde vissoorten moeten door speciale viskweekprogramma’s worden gered van de ondergang; om deze reden worden verschillende zalmsoorten speciaal gehouden. Maar zodra een gekweekte zalm in het wild wordt losgelaten, lijkt hij niet goed te weten wat hij moet doen. Voortplanten, overleven? Onderzoek van de Oregon State University laat zien waar dit door komt: de zalmen in deze viskwekerijen maken een razendsnelle natuurlijke selectie door, waarbij ze hun wilde haren kwijtraken.

Achterblijvende zalmpopulatie

Negentien jaar lang werd de zalmpopulatie in de Hood River in Oregon in de gaten gehouden. Hoewel deze regelmatig met gekweekte zalmen werd aangevuld, bleef de verwachte, sterke groei uit omdat de zalm zich niet goed wist voort te planten. Maar waarom het niet lukt, bleef lange tijd onduidelijk.

Zoöloog Michael Blouin en zijn collega’s van de Oregon State University onderzochten verschillende oorzaken, waaronder het fokproces en of er sprake was van inteelt. Hierbij kwamen zij tot de onverwachte conclusie dat de ‘wilde’ zalmen al waren gedomesticeerd. Natuurlijk verschillen de omstandigheden in een kwekerij sterk van die in het wild, waardoor de vissen zich via natuurlijke selectie uiteindelijk aan hun nieuwe omgeving zouden gaan aanpassen.

Dit gebeurt echter veel sneller dan verwacht, zegt onderzoeker Mark Christie. Een generatie verder lijken de vissen al te zijn ingesteld op het leven in een kweekvijver en verschillen zij genetisch van hun soortgenoten in het wild. Dit proces duurt normaal gesproken vele malen langer en beslaat meerdere generaties.

Geselecteerde eigenschappen

De vissen die zich in de kweekvijver goed standhouden, zorgen voor veel nakomelingen; iets wat de kwekers natuurlijk graag zien. Helaas gaat tegelijkertijd het vermogen van de zalm om zich in het wild te handhaven achteruit. De eigenschappen die voordelen opleveren in de kwekerij, hebben in het wild dus een tegenovergesteld effect.

Welke eigenschappen er precies voor zorgen dat de vissen enerzijds goed floreren in de kweek maar anderzijds hun voortplanting in het wild belemmeren, weten de onderzoekers nog niet. Een ervan is waarschijnlijk dat de vis om kan gaan met de drukte in een kweekvijver.

Zodra de eigenschappen die ervoor zorgen dat de zalm snel gedomesticeerd raakt in kaart zijn gebracht, willen de onderzoekers de vissen met deze eigenschap uit het kweekprogramma filteren. Zo behouden de zalmen van de nieuwe generatie hun wilde haren en voelen zij zich als een vis in het wilde water.

Bronnen: Proceedings of the National Academy of Sciences, Oregon State University, PhysOrg.com

Beeld: merelymel13/CC BY-SA 2.0