Nieuw onderzoek suggereert dat het verbranden van de volledige voorraad fossiele energie kan leiden tot een zeespiegelstijging van wel 60 meter.

Het is het absolute doemscenario. Een internationaal team klimaatwetenschappers van het Carnegie Institution for Science heeft voorspeld dat een verbruik van alle fossiele reserves bijna heel Antarctica kan doen smelten. Het gevolg: een zeespiegelstijging van 50 tot 60 meter die talloze steden onder water zou zetten.

Geen reden tot paniek – in ieder geval niet op dit moment. Het onderzoek betreft een lange termijnstudie van de effecten van CO2-uitstoot op het Antarctische poolijs. Met behulp van geavanceerde computermodellen simuleerden de klimaatwetenschappers de staat van het ijs over een periode van 10.000 jaar. De belangrijkste conclusie: als de uitstoot van broeikasgassen de komende eeuwen onophoudelijk blijft groeien, kan het water ons weleens sneller naar de lippen stijgen dan we denken.

Omslagpunt

Hoe verontrustend het geschetste vergezicht lijkt, op de korte termijn – deze eeuw – zijn de voorspellingen in lijn met reeds bestaande verwachtingen. Blijft de wereldwijde CO2-uitstoot onder de 500 gigaton, dan warmt de aarde niet meer dan 2 graden Celsius op, het cijfer dat volgens een meerderheid van de klimaatwetenschappers het streefgetal moet zijn. In dat geval, zo liet de simulatie zien, verliest Antarctica weinig ijs en stijgt de zeespiegel ‘slechts’ met een paar meter. Dat is beheersbaar, aldus de wetenschappers.

Echter, zet de huidige koers van de CO2-uitstoot door dan zal naar verwachting de waterschade niet beperkt blijven tot een stijging van enkele meters. West-Antarctica, het kleinere deel van het continent, is reeds aan het smelten en mogelijk is dat een onomkeerbaar proces, zo stellen de wetenschappers. Het veel omvangrijkere Oost-Antarctica lijkt zo’n keerpunt nog niet te hebben bereikt. “Als we steden als Tokyo, Hong Kong, Shanghai, Calcutta, Hamburg en New York willen doorgeven als toekomstig erfgoed,” zo stelt één van de teamleden, “moeten we het omslagpunt in Oost-Antarctica vermijden.”

Sneller dan gedacht

De simulatie van de klimaatwetenschappers suggereert dat het smelten van poolijs aanvankelijk een traag proces zal zijn, maar – en daarin schuilt het gevaar – eenmaal opgang gekomen het rap kan gaan. “Ik dacht dat het iets van 10.000 jaar zou duren om geheel Antarctica te laten smelten”, gaf een ander teamlid aan. In de simulatie bleek de Zuidpool in slechts duizend jaar te zijn verdwenen in zee.

Vooralsnog heeft de mensheid slechts enkele procenten van de totale voorraad fossiele energie gestookt. Maar, zo waarschuwen de wetenschappers, als het verbruik met dezelfde tred blijft groeien als in de afgelopen eeuw, dan zullen de reserves halverwege de 22e eeuw op zijn. Volledige smelting van Antarctica zou volgens hen dan daadwerkelijk een onomkeerbaar proces zijn.

Bronnen: ScienceAdvances, Phys.org, New York Times

Beeld: FreeImages/CC BY 3.0