Zo’n 90 procent van alle roze diamanten zijn in Argyle gevonden. Australië dankt deze mijn aan het uiteenvallen van een oud supercontinent, blijkt nu uit onderzoek.

Een van ’s werelds grootste diamantmijnen en dé grootste bron van roze diamanten is Argyle in West-Australië. Hoewel de meeste diamantafzettingen zijn gevormd door explosieve vulkanen, ging dat bij Argyle anders, maar hoe precies was onduidelijk. Geologen van onder andere Curtin University (Australië) denken daar nu het antwoord op te hebben. In het wetenschappelijke tijdschrift Nature Communications schrijven ze dat de afzetting is ontstaan doordat een supercontinent ongeveer 1,3 miljard jaar geleden uiteenviel. Nuttige informatie voor de zoektocht naar nieuwe mijnen.

Lees ook:

• Diamant van 660 kilometer diep wijst op ‘waterige omgeving’
• Grootste roze diamant in 300 jaar gevonden

Argyle is jonger

Diamanten ontstaan door de kristallisatie van koolstofatomen onder extreem hoge druk en temperatuur diep in de aarde. Ze worden doorgaans naar het oppervlak getransporteerd via zeer explosieve vulkanische uitbarstingen, die magma en diamanten vanuit de aardmantel binnen enkele uren naar boven brengen (een proces dat bij ‘normale’ uitbarstingen dagen of zelfs maanden kan duren waardoor eventuele diamanten veranderen in grafiet). Na zo’n uitbarsting stolt het magma, en blijft er een ‘pijp’ achter gevuld met vulkanisch gesteente dat diamanten kan bevatten.

Dit soort explosieve vulkaanuitbarstingen komen nu niet meer voor, en stammen waarschijnlijk uit een tijd dat de aarde een stuk heter was. De meeste diamantafzettingen zijn dan ook meer dan 2,5 miljard jaar oud. Maar de Argyle-afzetting is ‘slechts’ 1,8 miljard jaar oud.

Radioactieve mineralen

Voor de sluiting in 2020 – de diamanten raakten op – was de Argyle-mijn verantwoordelijk voor meer dan 90 procent van alle roze diamanten die ooit zijn gevonden. Rode, bruine en roze diamanten ontstaan door onzuiverheden in de kristalstructuur, meestal veroorzaakt door stikstofatomen. Bovendien is er immense druk van botsende continenten nodig om de kristalroosters te vervormen. In het geval van Argyle gebeurde dit meer dan 1,8 miljard jaar geleden toen West- en Noord-Australië botsten, waardoor eens kleurloze diamanten veranderden in roze exemplaren. Hoe deze uiteindelijk naar het oppervlak zijn gekomen was nog onbekend.

Door de leeftijd van mineralen uit de Argyle-afzetting te analyseren, denken de Australische geologen daar nu antwoord op te hebben. Ze keken daarbij onder andere naar zirkoon. Dit mineraal heeft uranium en thorium in zijn kristalstructuur. Beide elementen zijn radioactief; ze zijn dus instabiel en vervallen na verloop van tijd tot lood, dat wel stabiel is. Doordat wetenschappers precies weten hoelang die vervalperiode duurt, kunnen ze aan de hoeveelheid lood in een zirkoonkristal de leeftijd van het omliggende gesteente afleiden.

Zoektocht naar nieuwe mijnen

Uit deze analyse concludeerden de onderzoekers dat het gesteente 1,3 miljard jaar geleden moet zijn ontstaan. In die periode viel ook het supercontinent Nuna (ook bekend als Columbia) uiteen. De auteurs denken daarom dat het uiteenvallen van Nuna een oude breuklijn heeft heropend, waardoor magma met diamanten vanuit de aardmantel naar het aardoppervlak is gestegen en de afzetting heeft gecreëerd.

Diamantmijnen zijn natuurlijk niet onuitputtelijk, Argyle moest bijvoorbeeld al sluiten. Bedrijven zijn dus voortdurend op zoek naar nieuwe afzettingen. Ze kijken vooral nog naar vulkanische pijpen. Maar volgens de Australische onderzoekers kunnen diamanten ook naar het oppervlak worden gebracht wanneer continenten uiteenvallen. Waardevolle informatie dus.

Bronnen: Nature Communications, Investing News Network

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!