‘Zout strooien zorgt voor overschot mannelijke kikkers’

kijkmagazine

24 november 2016 09:00

Boskikker

Strooizout lijkt een onverwacht effect te hebben op kikkers: het zou ervoor zorgen dat er minder vrouwtjes worden geboren.

In een gemiddelde winter strooit Rijkswaterstaat zo’n 70.000 ton zout over de wegen. Fijn voor het verkeer, mogelijk minder fijn voor kikkers en andere dieren. Uit onderzoek blijkt nu namelijk dat zout ertoe kan leiden dat er tot 10 procent minder vrouwtjeskikkers zijn. En dat doet het aantal eitjes dat vervolgens wordt gelegd natuurlijk geen goed.

Kleinere vrouwtjes, minder eitjes?

Ecoloog Max Lambert (Yale) en collega’s ontdekten dat door boskikkers te kweken in tanks van 500 liter, gevuld met water, strooizout en rottende bladeren van verschillende boomsoorten. Hieruit bleek niet alleen dat er uit zout water minder vrouwtjes tevoorschijn kropen, maar ook dat er in water met eikenbladeren juist meer vrouwtjes- dan mannetjeskikkers ter wereld kwamen.

Verder stelden de onderzoekers gevolgen voor het formaat van de vrouwtjes vast. In water met zout en esdoornbladeren waren de dames groter dan normaal, in water met zout en eikenbladeren juist kleiner. En kleinere vrouwtjes zouden weleens minder eitjes kunnen produceren – wat ook weer gevolgen kan hebben voor de kikkerstand.

Ook andere soorten?

Pim Arntzen, kikkerexpert bij het Naturalis Biodiversity Center, laat weten dat de geslachtsbepaling bij kikkers “uiterst ingewikkelde materie” is. Hij sluit dan ook niet uit dat omgevingsfactoren zoals zout en gebladerte hier inderdaad invloed op uit kunnen oefenen.

“Het onderzoek is zo te zien uitgevoerd op larven” voegt Raymond Creemers, teamleider RAVON, daaraan toe. “Het is dan niet meteen duidelijk wat de effecten op populatie-nivo zijn. Neemt de soort inderdaad in aantal af door het gebruik van zout?” Daarnaast treft het verschijnsel mogelijk niet alleen kikkers, maar ook andere soorten die in het water leven, stellen de onderzoekers zelf. Kortom, genoeg mogelijkheden voor vervolgonderzoek.

Bronnen: Canadian Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, Yale School of Forestry & Environmental Studies

Beeld: Geoff Giller