3 dingen die we dit jaar hebben ontdekt over waterberen

Laurien Onderwater

01 augustus 2017 09:00

waterberen

(DNA-)onderzoek heeft dit jaar uitgewezen hoe beerdiertjes wereldrampen kunnen doorstaan, droogte kunnen overleven én aan welke soort ze verwant zijn.

Waterberen zijn populair. De laatste tijd wordt er veel onderzoek naar deze diertjes verricht en dat heeft tot verrassende resultaten geleid. En omdat er onlangs weer iets is ontdekt, vonden wij het hoog tijd om een kaderverhaal te maken rondom deze ingenieuze beestjes.

1) Waterberen overleven kosmische rampen

Recent onderzoek heeft uitgewezen dat waterberen werkelijk elke ramp kunnen doorstaan. De onderzoekers gingen uit van drie kosmische catastrofes: inslagen van planetoïden, exploderende sterren (supernovae) en de uitbarsting van vernietigende gammastralen (gammaflitsen). Alle drie deze rampen zal de mens niet kunnen overleven, maar tast de waterbeer – volgens de wetenschappers – niet aan.

2) Waterberen kunnen met gemak zonder water

Waar wij mensen na zo’n drie dagen zonder water neervallen, kan de waterbeer nog heel lang door kwakkelen. Maar hoe dan? Dat is wat een groep wetenschappers ook eerder dit jaar heeft onderzocht door naar hun genetische profiel te kijken. Zo ontdekte het team dat bepaalde genen tijdens droogte in water oplosbare eiwitten produceren die het ontbrekende water in de waterbeer z’n cellen vervangen. Zodra water weer beschikbaar is, vult dat de cellen waardoor de eiwitten oplossen. Slim!

3) Waterberen schijnen nauw verwant met de worm te zijn

Het ontrafelen van het genoom van beerdiertjes heeft nog meer inzichten opgeleverd. Zo bestaat er al lange tijd verwarring over waartoe de waterberen behoren. Zijn ze nauw verbonden met insecten, spinnen of toch rondwormen? Dit is onlangs uitgezocht door een groep wetenschappers van verschillende universiteiten in het Verenigd Koninkrijk.

Om een antwoord op bovenstaande vraag te geven, richtte het onderzoeksteam het vizier op een speciale groep genen – Hox-genen – die verantwoordelijk is voor de verdeling van het lichaam, en de positie van de ledematen. De meeste dieren hebben tien Hox-genen, maar de waterbeer heeft er slechts vijf. En laten die vijf missende genen nou precies dezelfde zijn als bij de rondworm. Volgens de onderzoekers kan dit geen toeval zijn en zijn de beerdiertjes daarom nauwer verwant met rondwormen.

Vaccins

Leuk dat al deze ontdekkingen in redelijk korte tijd zijn gedaan, maar hebben wij mensen daar nog wat aan? Jazeker, luidt het antwoord. Want als het aan wetenschappers ligt, kan de slimme overlevingstactiek van waterberen worden toegepast op het wereldwijd vervoeren van vaccins, en misschien zelfs organen, waarbij geen stikstof komt kijken om alles koel te houden. Ook zou het gewassen kunnen helpen droogte te weerstaan.

Nou bedankt dan maar, beerdieren!

Bronnen: PLOS Biology, BBC News, Live Science

Beeld: ANP

Lees ook:

KIJK 8/2017Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer (geen verzendkosten). Abonnee worden? Dat kan hier!