Aantal haaienbeten flink gedaald in 2024

Tim Tomassen

11 februari 2025 15:48

Witte haai, haaienbeten

Afgelopen jaar waren er flink minder haaienbeten dan in 2023. Slechts vier daarvan hadden een dodelijke afloop.

2024 was een kalm jaar wat haaienbeten betreft. De International Shark Attack File (ISAF) van de Universiteit van Florida houdt het aantal aanvallen bij in een wetenschappelijke database. De ISAF bevestigt nu dat er vorig jaar wereldwijd slechts 47 niet-uitgelokte aanvallen waren. Dat is 22 minder dan het jaar daarvoor en ruim onder het gemiddelde van de afgelopen tien jaar (70). In 2024 vielen er slechts vier dodelijke slachtoffers, ook minder dan in 2023, toen er tien doden vielen.

Lees ook:

Vooral veel beten in de VS

Traditiegetrouw vonden de meeste haaienbeten plaats in de Verenigde Staten (28), waarvan de meeste in Florida (14). Acht daarvan waren in Volusia County, wat onofficieel ook wel de haaienbeethoofdstad van de wereld wordt genoemd.

Australië eindigde met negen aanvallen op de tweede plek. Van de 548 bekende haaiensoorten zijn er maar dertien soorten die meer dan tien keer een mens hebben gebeten. En die zwemmen allemaal rond Australië.

Verder waren er tien andere landen met één geregistreerde haaienbeet, waaronder: Belize, Trinidad en Tobago, de Bahama’s, de Malediven, Mozambique, Frans-Polynesië, India, Thailand en de Turks- en Caicoseilanden.

Kaart met de locaties van haaienbeten en dodelijke haaienbeten.
Kaart met de locaties van haaienbeten (groen) en dodelijke haaienbeten (oranje). Beeld: ISAF.

Opmerkelijke aanvallen

Een ongebruikelijk incident vond plaats voor de kust van de Westelijk Sahara, de eerste haaienbeet in de regio. Een Duitse toerist zwom naast de boot toen ze werd gebeten. Dat gebeurde in een afgelegen gebied en het duurde meerdere uren voordat hulp per helikopter arriveerde. De vrouw overleed aan haar verwondingen voordat ze het ziekenhuis bereikte.

Ook opvallend was dat een man in India werd gebeten terwijl hij in de Vaitarna-rivier zwom. De dader was een stierhaai, een van de weinige soorten die ook in zoetwater kunnen overleven. Zwangere vrouwtjes zwemmen vaak stroomopwaarts, waar minder roofdieren zijn die een gevaar vormen voor hun jongen.

Uitgelokte beten

De ISAF houdt alle haaienaanvallen op mensen bij, maar het jaarlijkse verslag richt zich vooral op niet-uitgelokte aanvallen. Die zijn namelijk het nuttigst om haaiengedrag te bestuderen. “Wij zijn biologen en we willen het natuurlijke gedrag van de dieren begrijpen – niet het onnatuurlijke gedrag”, zei Gavin Naylor, directeur van het haaienonderzoeksprogramma, vorig jaar.

Toch meldt de ISAF dat er vorig jaar naast de 47 niet-uitgelokte aanvallen ook 24 beten zijn geregistreerd die opzettelijk of onopzettelijk waren uitgelokt. Onder uitlokken valt bijvoorbeeld het opzettelijk benaderen van een haai of zwemmen in een gebied waar aas wordt gebruikt om vis te lokken.

De overgrote meerderheid van niet-uitgelokte aanvallen zijn testbeten; wanneer een haai een mens per ongeluk aanziet als prooi. Meestal zwemt de haai dan na een enkele beet weg. Maar sommige soorten, zoals witte haaien en tijgerhaaien, zijn zo groot dat zelfs een enkele beet fataal kan zijn. Ongebruikelijke incidenten waarbij een haai zijn slachtoffer blijft bijten in plaats van weg te zwemmen, komen heel soms voor met tijgerhaaien, stierhaaien en witte haaien.

Een verklaring voor het gedaalde aantal aanvallen geeft de ISAF niet. Vorig jaar waren er juist nog iets meer beten dan gebruikelijk.

Bron: ISAF

KIJK 4-2025 cover

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK! 

Meest gelezen

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Bestel nu!