De magnetische noordpool verplaatst zich sneller dan ooit gemeten is. Dat heeft onder andere gevolgen voor de werking van gps-apparatuur. Het is overigens slechts een van de rare sprongen die het aardmagneetveld kan maken, en wetenschappers begrijpen daar nog lang niet alles van.
De magnetische noordpool heeft geen rust in zijn kont. Hij is altijd in beweging: van Canada richting Siberië. Maar op dit moment gaat dat met 55 kilometer per jaar, en dat is opmerkelijk, want een hogere snelheid werd nooit eerder gemeten. De gemiddelde vaart waarmee de pool zich voortbeweegt, lag altijd rond de 10 kilometer per jaar.
Die 55 kilometer per jaar zorgt voor problemen. De locatie van de magnetische noordpool wordt namelijk gebruikt voor allerlei soorten navigatieapparatuur. Een gps-systeem kan je precies vertellen waar je bent, maar weet niet welke kant je op gaat. Daar wordt nog steeds het magneetveld van de aarde voor gebruikt; de magnetische wijzer van het oude vertrouwde kompas wijst immers naar de noordpool van dat veld.
Bij navigatiesystemen draait het om het World Magnetic Model, dat het magneetveld van onze planeet weergeeft. Vanwege de verschuiving van de magnetische noordpool wordt dit model normaal gesproken elke vijf jaar aangepast. De volgende update stond voor 2020 op het programma, maar omdat de noordpool zich sneller dan ooit verplaatst, is dat al in februari van dit jaar gebeurd.
Dit is het begin van het artikel ‘Noordpool trekt een sprintje’ te vinden in KIJK 8/2019. Deze editie ligt in de winkel vanaf 18 juli tot en met 21 augustus.
Meer informatie:
- de Volkskrant: Magnetische noordpool aan de wandel: aardmagneetveld verandert ongekend snel
- NEMO Kennislink: Vijf vragen over de wandelende noordpool
- Tech Insider: What Will Happen When Earth’s North And South Pole Flip?
Tekst: Hidde Middelweerd
Openingsbeeld: GREG SHIRAH/NASA
Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!