Anticonceptiepil voor mannen: deze pil werkt al bij muizen

Tim Tomassen

23 mei 2024 20:00

anticonceptiepil voor mannen

Al jaren zoeken wetenschappers naar een anticonceptiepil voor mannen. Deze wetenschappers denken nu op het goede spoor te zitten. Bij muizen werkt hun pil al.

De pil, de pleister, de ring, de prikpil, het spiraaltje, het staafje – voor een vrouw die niet zwanger wil worden, zijn er allerlei opties. Maar de langverwachte mannenpil is er nog steeds niet. Een nieuwe ontdekking van Amerikaanse onderzoekers kan daar misschien verandering in brengen. Dat schrijven ze in het wetenschappelijke tijdschrift Science.

Lees ook:

Sperma saboteren

Momenteel zijn er weinig effectieve anticonceptiemiddelen voor mannen. Sommige studies die zich focussen op hormonen lijken enige successen te boeken, maar die middeltjes zijn nog niet goedgekeurd voor algemeen gebruik. Bovendien ontstaan er vaak veel bijwerkingen als je knoeit met hormonen.  

Onderzoekers van onder andere het Baylor College of Medicine gooiden het daarom over een andere boeg. Zij gingen op zoek naar een klein molecuul dat het eiwit serine/threonine kinase 33 (STK33) blokkeert.

Eerder onderzoek heeft namelijk al aangetoond dat STK33 nodig is voor de vorming van functioneel sperma. Muizen die dit eiwit niet kunnen produceren, zijn onvruchtbaar doordat hun sperma abnormaal ontwikkelt en slecht kan bewegen. Het sperma van mannen met een mutatie in het Stk33-gen (dat het bouwplan voor het eiwit bevat) kampt met dezelfde problemen.

Opvallend is dat mannen en muizen met deze mutaties verder geen andere afwijkingen hebben. STK33 lijkt dus geen andere belangrijke taken te vervullen en is dus een goed doelwit voor een anticonceptiepil.

Bibliotheek

Maar hoe vind je een molecuul dat STK33 blokkeert? Hiervoor gebruikten de onderzoekers een soort bibliotheek met miljarden verschillende moleculen. Aan iedere stof zit een uniek stukje DNA, dat functioneert als een barcode. Ze stopten die moleculen samen in een mengsel en stelden dat bloot aan STK33.

Vervolgens bonden er een aantal van die moleculen aan het eiwit. Dankzij de DNA-barcode konden de onderzoekers precies zien welke dat waren. Daarna keken ze welke dat het best deden.

Een aantal van die kanshebbers pasten ze nog een beetje aan om ze stabieler, effectiever en specifieker te maken. Van die aangepaste versies, bleek een stofje genaamd CDD-2807 het best te binden aan STK33.

Tijdelijk effect bij muizen

Daarna was het tijd om CDD-2807 te testen in muizen. Die bleken er inderdaad onvruchtbaar door te worden; ze hadden minder spermacellen en de cellen díe er waren, konden slecht bewegen. Belangrijk: het effect was tijdelijk. Het sperma van muizen die geen nieuwe doses meer kregen, herstelde snel en de proefdieren werden weer vruchtbaar. Bovendien kregen ze tijdens de testperiode van 21 dagen geen bijwerkingen van de CDD-2807-behandeling.

Deze positieve resultaten betekenen overigens niet dat de mannelijke anticonceptiepil om de hoek staat. Het middel moet eerst nog uitgebreide tests ondergaan. CDD-2807 moet namelijk enorm effectief zijn; slechts één goedzwemmende spermacel is in theorie al genoeg om een eicel te bevruchten. Bovendien moet er worden onderzocht of het middel ook bij langdurig gebruik veilig is.

De wetenschappers gaan in ieder geval door met hun onderzoek. In de komende jaren willen ze CDD-2807 gaan testen bij primaten.

Bronnen: Science, Baylor College of Medicine via EurekAlert!

Beeld: iStock/Getty Images

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!