Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Het lijkt erop dat bomen in de toekomst meer CO2 gaan uitstoten dan opnemen. Dat ontdekten onderzoekers aan PennState University (VS).
Bomen zijn een van onze grootste troeven in de strijd tegen klimaatverandering. Ze nemen CO2 op uit de lucht en gebruiken het gas om glucose aan te maken en te groeien. Eén volwassen boom neemt dankzij dit proces zo’n 20 kilo van het broeikasgas per jaar op.
Je zou dus zeggen: hoe meer bomen, hoe beter voor onze planeet. En in zeker opzicht is dat ook zo. Maar het positieve effect van bomen neemt af naarmate de planeet opwarmt.
CO2-opname van bomen
Uit het onderzoek van PennState University bleek dat bomen in bepaalde omstandigheden niet CO2 opnemen (fotosynthese), maar uitstoten (fotorespiratie). Voor hun onderzoek analyseerden wetenschappers dertig oude boommonsters van over de hele wereld. Ze zagen dat de bomen uit warme klimaten met weinig water aan fotorespiratie hadden gedaan. Daarbij gebruikt de boom geen CO2 in het stofwisselingsproces, maar een zuurstofmolecuul. Het gevolg is dat de boom CO2 gaat uitstoten.
Op een warme en droge zomerdag stoot een boom – ook in Nederland – CO2 uit. Maar omdat ze in de winter wel veel CO2 opnemen, is het netto-resultaat positief. Volgens de Amerikaanse onderzoekers begint een boom met CO2 uitstoten als de gemiddelde dagtemperatuur de 20 graden overstijgt. De hoeveelheid uitstoot neemt toe als de temperatuur verder stijgt. Ook droogte speelt een grote rol in fotorespiratie.
Het probleem is natuurlijk dat onze aarde ieder jaar verder opwarmt. Ook het CO2-gehalte in onze atmosfeer neemt alleen maar toe. Er komt een punt waarop de bomen op onze planeet de CO2 niet meer kunnen gebruiken voor hun stofwisseling. Ook niet in de normaalgesproken koelere maanden.
Een ander gevolg van de toename van CO2 in onze atmosfeer, is dat onze bossen er anders uit komen te zien. Juist de grote bomen, die de grootste hoeveelheid broeikasgas opnemen, leggen door klimaatverandering eerder het loodje. Kleine bomen, die dus minder opnemen, krijgen hierdoor de overhand in het bos. Al met al zijn er sterke aanwijzingen dat onze bomen het zwaar gaan krijgen in de toekomst.
Het verleden bekijken
Dat hitte een rol speelt in fotorespiratie, is al langer bekend. Maar wat nieuw is aan deze studie, is dat de onderzoekers het fenomeen ook in dood hout konden vaststellen. Dat lukte ze door specifieke isotopen te analyseren. De monsters die voor deze studie zijn gebruikt, zijn in de jaren ’30 en ’40 van de vorige eeuw verzameld. Nu willen de onderzoekers gefossiliseerd hout van miljoenen jaren oud aan hun testmethode onderwerpen. Dat zou inzichtelijk maken hoe fotosynthese en fotorespiratie werkten in een volledig ander klimaat dan het onze.
De hoop is dat een kijkje in het verleden meer kan voorspellen over hoe onze bomen zich in de toekomst gaan gedragen.
Bron: PNAS
Beeld: Pexels/veeterzy