‘Bomen planten biedt niet altijd uitkomst’

Naomi Vreeburg

24 juni 2020 08:59

bomen

Over het aanplanten van bomen na ontbossing, zijn duidelijke regels nodig, zo wijst deze studie uit.

De Bonn Challenge heeft als doel 150 miljoen hectare ontbost gebied te beplanten met bomen. Een nobel initiatief, absoluut. Maar zal het goed uitpakken? Onderzoekers van de Stanford University weten dat zo net nog niet. In een persbericht uiten ze hun twijfels over deze campagne. Zo zouden er te weinig verschillende bomen worden geplant om de voordelen van een natuurlijk bos terug te krijgen. Denk daarbij aan het creëren van voldoende habitat voor dieren en voldoende CO2-opslag.

In Chili is er nog iets anders gaande. In dit land zijn subsidies verleend die private landeigenaren aanmoedigen om bomen te planten. Een van deze campagnes was Chili’s Decree Law 701, die van 1974 tot 2012 subsidies verstrekte. Door gebrek aan regels werden er echter ook subsidies verleend aan landeigenaren die natuurlijke bossen kapten en vervingen door boomplantages. De wetenschappers hebben nu onderzocht wat hier de gevolgen van zijn geweest.

Weinig toegevoegde waarde

Hiertoe gebruikten ze een vernieuwende aanpak, zo laat hoogleraar bosecologie en bosbeheer aan de Wageningen University, Pieter Zuidema, weten. “Ze combineren het gebruik van historische gegevens (uit de periode van Chili’s Decree Law 701 – red) met modellen waarin ze kunnen uitrekenen wat er gebeurd zou zijn zonder subsidies voor bosaanplant. Dat levert bijzondere inzichten op.”

En geen inzichten ten gunste van de Chileense aanpak. Zo laten de onderzoekers zien dat de boomaanplant in dit Zuid-Amerikaanse land niet heeft geleid tot meer koolstofopslag of een hogere biodiversiteit. Ook is het aanplanten van nieuw bos (lees: plantages) ten koste gegaan van bestaand bos. “Het is een dure maatregel geweest met weinig toegevoegde waarde”, zo vat Zuidema het samen.

Trillion Trees

Bart Muys, hoogleraar bosecologie en bosbeheer aan de KU Leuven, vindt het onderzoek net als Zuidema een degelijke studie. “Het enige waar ik wat problemen mee heb is de framing. Dit onderzoek wordt geplaatst in het kader van de wereldwijde nood aan bosrestoratie, maar dat bestudeert het nu net niet.”

“Restoratie/herstel gaat erover om gebieden die in een recent of verder verleden ontbost of gedegradeerd zijn geraakt, opnieuw met bomen te gaan beplanten. Daar is wereldwijd grote nood aan”, legt Muys uit. “Maar dit artikel gaat niet over een dergelijke situatie. Het gaat over vernietiging van natuurlijke bossen ten behoeve van omzetting naar bosbouwplantages. Dat is een groot probleem in Chili en op nog enkele andere plekken in de wereld. Maar dat is niet waar we het over hebben bij restoratie.”

De conclusies van deze studie zijn dan wel weer geldig voor restoratie, vervolgt Muys. “Bomen en bossen aanplanten moet steeds op een geplande, weloverwogen manier gebeuren.” Iets om rekening mee te houden voor campagnes als Bonn Challenge en Trillion Trees – die zoveel bomen wil planten als zijn naam impliceert.

Bronnen: Nature Sustainability, phys.org

Beeld: Robert Heilmayr

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!