Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Het geslacht maakt bij de bruine baviaan niet uit als het aankomt op het succes van leiderschap, zo concluderen onderzoekers na twee jaar aapjeskijken.
In 2019 was van alle bestuurders van grote, Nederlandse bedrijven 12,4 procent vrouw. Dat is wel meer dan de 7,4 procent in 2013, maar nog altijd geen groot aandeel. Hoe is deze verhouding bij de bruine baviaan? Hebben de mannetjes het daar voor het grootste deel voor het zeggen, of stellen de vrouwtjes zich ook als leiders op? En luisteren de andere apen even goed naar beide geslachten? Duitse onderzoekers hebben het achterhaald.
Lees ook:
Meerdere lagen
Bruine bavianen zijn een van de zes baviaansoorten die voorkomen in Afrika. Ze verschillen in uiterlijk en gedrag, én hun sociale leven. Mantel- en bruine bavianen leven in sociale organisaties die bestaan uit meerdere lagen. De laagste laag is de unit, die bestaat uit één mannetje met meerdere vrouwtjes. Meerdere van deze units vormen uiteindelijk de hoogste laag, bij mantelbavianen een troop genoemd en bij bruine bavianen een community. Deze laag slaapt samen en zoekt gezamenlijk naar voedsel.
De andere vier bavianensoorten kennen deze lagen niet; ze leven simpelweg in grotere groepen bestaande uit meerdere mannetjes, vrouwtjes en jongen.
Hoewel de mantel- en bruine bavianen in eenzelfde organisatie vertoeven, zijn de sociale relaties onderling anders. Het gaat het er bij de laatste soort bijvoorbeeld een stuk gemoedelijker aan toe. De mannetjes vliegen elkaar veel minder vaak in de haren en de vrouwtjes mogen vrijwillig kiezen bij welke mannelijke baviaan ze willen horen.
Let’s go!
Onderzoekers wisten bovendien al langere tijd dat de mannetjes de scepter zwaaien bij de mantelbavianen; zij nemen de beslissingen. Bij de bavianen die leven in een één-laags-organisatie zijn het zowel de vrouwtjes als de mannetjes die de leiding nemen. Maar van de bruine baviaan was deze verdeling nog niet bekend.
Om dit op te helderen, bestudeerden Duitse onderzoekers twee jaar lang een community van 131 bruine bavianen in Senegal. Ze bepaalden wie de leiders waren in de groep door bij te houden welke baviaan aangaf dat de groep moest gaan vertrekken op zoek naar voedsel. Bovendien keken de wetenschappers hoe succesvol de leiders waren in het uitvoeren van deze taak.
Ze kwamen tot de conclusie dat niet alleen de heren, maar zowel mannetjes als vrouwtjes het vertrek initieerden. Anders dan bij de mantelbavianen dus. Toch namen de dames minder vaak de leiding; in 36 procent van de gevallen. De twee seksen waren wel even succesvolle leiders. In meer dan 80 procent van de gevallen volgden de andere apen de leider, of dit nu een mannetje of een vrouwtje was.
Vervolg
“Dit is een zeer interessante studie, omdat het mooi laat zien dat het sociale systeem niet de enige factor is die van invloed op leiderschap is. De onderlinge relaties tussen vrouwtjes en mannetjes is ook belangrijk”, mailt primatoloog Serge Wich van de Universiteit van Amsterdam, niet betrokken bij de studie. “Ik denk dat de volgende stap is om dit in meer primatensoorten te bestuderen en te bepalen of in die soorten de sociale relaties ook zoveel invloed hebben.”
Nekbeet
“Dit is een zeer interessante studie, omdat het mooi laat zien dat het sociale systeem niet de enige factor is die van invloed op leiderschap is. De onderlinge relaties tussen vrouwtjes en mannetjes is ook belangrijk”, mailt primatoloog Serge Wich van de Universiteit van Amsterdam, niet betrokken bij de studie. “Ik denk dat de volgende stap is om dit in meer primatensoorten te bestuderen en te bepalen of in die soorten de sociale relaties ook zoveel invloed hebben.”
Ook Liesbeth Sterck, primatoloog aan de Universiteit Utrecht, is gecharmeerd van het onderzoek: “Meer bewegingsvrijheid vertaalt zich in meer leiderschap, zo laat de studie goed zien.” Vrouwelijke mantelbavianen hebben dit veel minder dan de bruine bavianen. “Mantelbavianen passen bijvoorbeeld echt de nekbeet toe om de vrouwtjes in hun greep te houden”, zegt Sterck.
Maar waarom nemen dan toch de mannetjes meer de leiding dan de vrouwtjes in deze studie? “Misschien vinden de vrouwtjes het op dat moment wel gewoon minder nodig om voedsel te zoeken”, geeft Sterck aan. “Misschien hebben de mannetjes eerder honger en vertrekken ze daarom eerder.” Het hoeft dus niets te zeggen over de bereidheid tot leiderschap van de vrouwtjes.
“Dit is een zeer interessante studie, omdat het mooi laat zien dat het sociale systeem niet de enige factor is die van invloed op leiderschap is. De onderlinge relaties tussen vrouwtjes en mannetjes is ook belangrijk”, mailt primatoloog Serge Wich van de Universiteit van Amsterdam, niet betrokken bij de studie. “Ik denk dat de volgende stap is om dit in meer primatensoorten te bestuderen en te bepalen of in die soorten de sociale relaties ook zoveel invloed hebben.”
Bronnen: Scientific Reports, DPZ via EurekAlert!
Beeld: Anaïs Avilés de Diego