Heb je ooit poeder van haaienkraakbeen zien liggen bij de plaatselijke drogist? Het zou de groei van tumoren remmen, want haaien krijgen immers geen kanker. Een hardnekkige bewering, die nergens op slaat, weet Ronald Veldhuizen.
Die gekke lui in Azië toch. Voor hun erectieproblemen eten ze gemalen tijgerbotten. En neushoornpoeder zou goed zijn tegen epilepsie en andere ziekten. Daarom worden die beesten tot uitsterven toe bejaagd. Toch zijn wij evenmin onschuldig, want ook hier kun je twijfelachtige beestenmaalsels kopen. Zo ligt poeder van haaienkraakbeen gewoon bij de drogist. En allemaal vanwege de volgende mythe: haaien zouden geen kanker kunnen krijgen omdat hun kraakbeen ze ertegen beschermt.
Hardnekkige mythe
Ho ho, zullen sommige lezers nu protesteren. Want dat haaien geen kanker krijgen, was toch wetenschappelijk bewezen? Helaas: niet dus. En zoals zo vaak maakt juist die zweem van wetenschappelijkheid de mythe zo hardnekkig. Toegegeven: het is inderdaad waar dat kankerexperts een tijdje geïnteresseerd waren in haaien. Dat begon in de jaren zeventig, toen biologen ontdekten dat haaienkraakbeen de groei van nieuwe bloedvaten remt. En daardoor zou het ook kankergroei remmen, want een agressieve tumor heeft bloedvaten nodig.
Meer dan een speculatief idee in het lab was het allemaal niet, maar de Amerikaanse biochemicus I. William Lane rook geld. Hij verzamelde alle voorbarige labstudies in zijn boek Sharks don’t get cancer en zette een bedrijf op om massaal haaien op te vissen en hun kraakbeen te verkopen. Daar verdient hij nog steeds miljoenen aan – ook al is inmiddels bewezen dat het kraakbeen geen kanker geneest.
Michael Jordan opeten
En de haaien zelf? Tja, die krijgen dus wél kanker. Het bleek gewoon dat niemand echt goed bijhield of het zo was. Bioloog Gary Ostrander dook in de archieven en vond tientallen gedocumenteerde tumoren bij haaien. En nieuwe gevallen blijven opduiken, waaronder een witte haai met een groot gezwel aan zijn onderlip.
Kortom: dieren met medische superkrachten bestaan niet. En zelfs als het wel zo was, slaat het nergens op om ze daarom te eten. Of, in de woorden van haaienbioloog David Shiffman: “Het eten van haaienproducten geneest kanker net zomin als ik een betere basketballer word door Michael Jordan op te eten.”
Deze column verscheen eerder in KIJK 6/2018.
Meer van Ronald Veldhuizen:
Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!