Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Terwijl we liggen te slapen, zouden we een nieuwe taal kunnen leren. Klinkt spectaculair, zegt Ronald Veldhuizen, maar zoals te verwachten valt is hier niks van waar.
Dat viel me toch vies tegen. Zit je tijdens een lockdown thuis met zeeën van tijd, blijken er nog steeds te weinig uren in een dag om stevig te bewegen, te bankhangen met Netflix én een nieuwe taal te leren. Maar dat laatste, als we de nieuwskoppen van de laatste jaren mogen geloven, kan ook in de nachtelijke uurtjes, gewoon terwijl je slaapt. Al snurkend zouden je hersenen nog ontvankelijk zijn voor Duitse naamvalrijtjes en Franse frasen.
Lees ook:
- ‘Er bestaat niet zoiets als een gen voor depressie’
- ‘De voedingswaarde van groenvoer zou zijn gehalveerd’
Hypnopedie
En jawel: tal van smartphone-apps en videokanalen bieden zulke nachtelijke taalcursussen. Een stemt herhaalt woordjes om ze goed in te prenten bij de slaper: omelette du fromage, omelette du fromage. Dan weet je ’s ochtends hoe je in het Frans een kaasomelet kunt bestellen. Het is een oud idee, bekend als hypnopedie, dat nu weer volop in de aandacht staat sinds de wetenschap er opnieuw interesse voor toont.
Zo zouden Zwitserse onderzoekers vorig jaar hebben ontdekt dat mensen nieuwe woorden sneller herkennen als ze die tijdens hun slaap ook hadden ‘gehoord’. Hoewel dat spectaculair klinkt, is het geen ontdekking waarmee je een nieuwe taal beter leert. De Zwitsers zagen alleen dat de proefpersonen sommige klanken van een nacht eerder een fractie van een seconde sneller wisten te bevestigen bij een woordenproefje.
Opruimdienst
Op zich best interessant, hoor, want het bewijst dat het gehoor ’s nachts nog geluidsprikkels registreert en er iets basaals mee doet. Maar dat hele proces is onbewust: de proefpersonen konden zelf geen enkel woord noemen, reproduceren of uitspreken.
Logisch, want een taal leren vereist véél meer dan dat: je moet hele klanken, betekenissen én grammatica aan elkaar koppelen. En daarvoor zijn hersengebieden nodig die ’s nachts nou eenmaal opruimdienst hebben en dus geen tijd kunnen besteden aan leertaken.
Dat hebben Brusselse onderzoekers onlangs aangetoond: slapende hersenen registreren weliswaar geluiden, maar ze organiseren die geluiden verder niet. Een nieuwe taal komt ’s nachts dus echt niet binnen.
En dat is maar goed ook, want zonder nachtrust gaat je geheugen juist achteruit en wordt alles in je hoofd een warboel. Kortom, laat die hypnosebandjes maar links liggen.
Deze column staat ook in KIJK 10/2020.