Onderzoekers van het NASA Goddard Institute for Space Studies hebben onderzocht hoe het over 200 en 250 miljoen jaar met onze aarde gesteld is.

Ooit vormde al het land op de aarde het supercontinent Pangea. Totdat de aardplaten 200 miljoen jaar geleden langzamerhand uit elkaar dreven tot de wereld die we nu kennen. Nu denken wetenschappers dat er in de verre toekomst weer een supercontinent kan ontstaan. Hoe zou die wereld eruitzien? Wat zou er kunnen leven? Met gebruik van computermodellen wierp het team van het NASA Goddard Institute for Space Studies een blik op de toekomst.

Lees ook:

• ‘We hebben toekomstige gebergten geconstrueerd’
• ‘Korst van Venus beweegt als ijsscherven’
• Vijf exoplaneten die opmerkelijk zijn

The deep future

De verre toekomst onderzoeken, lijkt een onbegonnen taak. Toch lukt het wetenschappers globale voorspellingen te doen door universele en regelmatige processen te bestuderen. Tektoniek, is daar een voorbeeld van: aardplaten zijn immers altijd in beweging. De onderzoekers van het NASA Goddard Institute gingen er in hun studie daarom van uit dat de aardplaten er over 250 miljoen jaar heel anders bij liggen.

NASA-wetenschapper Michael Way en zijn collega’s baseren hun onderzoek op twee plausibele formaties. In het eerste scenario blijft Antarctica op het zuidelijk halfrond, terwijl de rest van het land afdrijft naar het noorden. Daar samengekomen, verandert dit stuk land in Amazië. In het tweede scenario komt al het land samen rond de evenaar, om zo het supercontinent Aurica te vormen. Way en zijn team onderzochten wat deze tektoniek voor effect heeft op het klimaat van de aarde. Dat is bijzonder, want onderzoek naar het toekomstige klimaat focust vaak op toenames in CO₂ en op koolstofcirculatie. Desalniettemin blijkt het tektonische verschil tussen Amazië en Aurica grote temperatuurverschillen teweeg te brengen.

Effecten van tektoniek

Amazië ligt op het noordelijk halfrond en is daardoor een koud en ijzig continent. De toename van landmassa in het noorden betekent ook dat de zeestromen het land niet opwarmen. Hierdoor kan het dikke pak ijs niet smelten in de zomer. Al dit ijs op Amazië en Antarctica zorgt voor veel weerkaatsing van het zonlicht, het zogeheten albedo. De aarde wordt daardoor alsmaar kouder, tot ze in een nieuwe ijstijd terecht komt.

Aurica is een wereld van verschil. Het land van dit supercontinent is rondom de evenaar gecentreerd, waardoor er geen ijskappen zijn om de aarde koel te houden. De atmosfeer dichtbij de evenaar is erg heet. Ruimte ingenieur Bart Root van de TU Delft, en niet betrokken bij het onderzoek, legt uit dat er drie soorten atmosferische cellen bestaan: polar, Ferrell en Hedley. “Omdat Aurica zich vooral rond de evenaar bevindt, zal het meeste land in de Hadleycellen liggen en ondervindt het een tropisch klimaat.”, zegt de ruimte-ingenieur, die te spreken is over de studie.

Uit het simulatie van het NASA-onderzoek blijkt dan ook dat Aurica gemiddeld 3 graden warmer is dan Amazië. Aan de kust verwacht Michael Way tropische stranden, een beetje zoals in Zuid-Amerika. Hoewel dit paradijselijk klinkt, kun je maar beter wegblijven van het binnenland van Aurica. Door Aurica’s enorme oppervlak ligt het binnenland ver van de zee, waardoor er daar een gortdroge woestijn ontstaat.

Leven op exoplaneten

Je kunt je afvragen wat je hebt aan een onderzoek dat pas actueel is over 200 miljoen jaar. Toch is het relevant. Temperatuur is een van de cruciale variabelen in de zoektocht naar leven. Omdat tektoniek de temperatuur zó erg beïnvloedt, zijn deze resultaten ook belangrijk voor onderzoek naar leefbare exoplaneten. Wie weet wat voor levendigheid tektoniek nog meer kan voortbrengen.  

Bronnen: Advanced Earth and Space Science, The Guardian, EurekAlert, Bart Root

Beeld: Pangea, zo’n 200 miljoen jaar geleden

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!