De plastic puzzel: wat gebeurt er nu echt met plastic afval en hoe kan dat beter?

KIJK-redactie

20 januari 2024 12:00

Enorme berg plastic afval in de natuur

Storten, verbranden, recyclen… Wat gebeurt er nu écht met je plastic afval? En hoe kunnen we ervoor zorgen dat zo min mogelijk verpakkingsmateriaal in de verbrandingsoven, op de vuilnisbelt of in de natuur belandt?

Stel, je haalt een maaltijdsalade bij de plaatselijke supermarkt. Nadat je die hebt opgegeten, blijf je achter met een bakje, wat folie en misschien een zakje waar de croutons in zaten. Allemaal van plastic. Je gooit alles weg… En dan? Welke route legt dat plastic afval eigenlijk af? En belangrijker nog: hoe kan dat beter?

Plasticproductie groeit snel

De wereldwijde productie van plastic nam de afgelopen decennia exponentieel toe. Van 1,5 miljoen ton in 1950 naar 359 miljoen ton in 2018. Die trend zet de aankomende decennia waarschijnlijk onverminderd door. Als er niets verandert, produceren we volgens onderzoeksbureau TNO in 2050 zelfs 1 miljard ton plastic per jaar.

Nu komt de populariteit van plastic niet uit de lucht vallen. In de basis is het geweldig materiaal, zegt Pieter Imhof, senior business developer en expert op het gebied van circulaire plastics bij TNO. “Plastic is sterk, flexibel en relatief goedkoop materiaal, het gaat lang mee en de toepassingsmogelijkheden zijn eindeloos.”

Lees ook:

Nog weinig plastic gerecycled

Maar er zitten ook forse nadelen aan. De wereldwijde plastic afvalstroom is gigantisch, terwijl het recyclen ervan mondjesmaat gebeurt. Naar schatting wordt ongeveer 14 procent van al het plastic afval in de wereld gescheiden ingezameld. Slechts 5 procent ervan wordt gerecycled.

Een veel groter deel belandt op afvalbelten of erger nog: in het milieu. “Er zijn genoeg landen waar de inzameling van plastic afval nog niet goed is geregeld”, zegt Jaap den Doelder, hoogleraar fysische chemie van polymeren aan de TU Eindhoven. “En in landen waar dat wel het geval is, belandt het vaak op slecht gemanagede stortplaatsen. Op veel plekken in de wereld heeft plastic dus een compleet lineair model: je maakt het, gebruikt het één keer… En het is afval.”

In Nederland is dat beter geregeld. We staan zelfs te boek als een van de voorlopers op het gebied van plasticrecycling. Maar… ook hier valt een wereld te winnen.

Je leest er meer over in KIJK 2/2024. Deze editie ligt nu in de winkels en is ook online te bestellen, eenvoudig via de knop hieronder.

Tekst: Hidde Middelweerd

Beeld: Anton Petrus/Moment RF/Getty Images