Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Voor het eerst is het DNA van de mijten die in mensenhuid leven in kaart gebracht, en wat blijkt: ze kunnen straks niet meer zonder ons.
Zelfs als je alleen bent, heb je meer gezelschap dan je denkt – al is dat waarschijnlijk niet het soort gezelschap waar je op zit te wachten. Veel mensen delen hun huid namelijk met mijten. De spinachtigen leven in de poriën op onze gezichten en komen ’s avonds naar buiten om zich voort te planten. Maar hoe beïnvloedt deze levensstijl hun evolutie? Biologen aan de Universiteit van Reading zochten het uit.
Lees ook:
Simpele wezens
Het team verzamelde mijten van iemands voorhoofd. De beestjes worden voornamelijk van moeder op kind overgedragen en waren dus al sinds de geboorte van de proefpersoon aanwezig. Er werd weefsel van de mijten verzameld en opgelost. Daardoor braken de cellen open en kwam het DNA vrij in de vloeistof. Vervolgens zorgde een speciaal vlies ervoor dat al het vocht eruit werd gefilterd, zodat alleen het DNA overbleef. Dat konden de onderzoekers bestuderen.
Hieruit werd duidelijk dat de mijten in onze huid veel verschillen van hun soortgenoten. Hun DNA bevat bijvoorbeeld veel minder genen dan normaal. Als gevolg daarvan zijn het best simpele wezens geworden. Zo worden hun korte poten door maar drie spiercellen aangestuurd en maken ze geen stoffen meer aan die hun huid tegen ultraviolette straling beschermt. Dit is ook de reden waarom ze alleen ’s avonds actief zijn. Verder zijn hun voortplantingsorganen zo verschoven dat ze zich alleen nog kunnen reproduceren als de mannetjes zich onder de vrouwtjes bevinden terwijl ze zich aan onze haren vasthouden.
Gastheren
Deze veranderingen zijn het gevolg van hun leefstijl. In onze huid zijn de mijten volledig afgezonderd van de buitenwereld. Ze hoeven zich niet te beschermen tegen gevaar van buitenaf en ze hebben ook geen concurrentie van soortgenoten. Kortom, de geleedpotigen hoeven geen inspanning te verrichten om in leven te blijven en ontdoen zich van de genen die ze niet meer nodig hebben. Om deze reden denkt het team dat de mijten straks volledig afhankelijk zijn van hun menselijke gastheren.
Jeremy Miller, onderzoeker aan het Naturalis Biodiversity Center, is onder de indruk van de studie. “Het is een interessant resultaat”, vertelt hij. “Als de mijten alleen via moeders overgedragen worden, sterven ze op mannen dus altijd uit.”
Lichtpuntje
Er is misschien een lichtpuntje voor iedereen die het idee van mijten in zijn poriën heel naar vindt. Door hun geïsoleerde levensstijl komen er nooit nieuwe genen bij voor het nageslacht. Hierdoor kunnen ze zich steeds moeilijker aanpassen, en denken de onderzoekers dat ze mogelijk tot uitsterven evolueren.
Miller is hier wat minder zeker van: “Zolang hun situatie hetzelfde blijft, zitten ze goed. Maar ze zijn wel kwetsbaarder doordat ze zich moeilijk kunnen aanpassen. Een plotselinge verandering kan ze fataal worden.”
Bronnen: Molecular Biology and Evolution, EurekAlert!
Beeld: University of Reading