Een fossiel dat al jaren in een museumlade ligt opgeborgen, blijkt van een zeeroofdier te zijn. Deze variant is een stuk groter dan zijn soortgenoten.

Paleontologen hebben fossielen ontdekt van een enorm roofdier dat miljoenen jaren geleden in de zee zwom. Volgens het team was het wezen mogelijk twee keer zo groot als een orka en voedde het zich met zo’n beetje alles wat op zijn pad kwam. Dat schrijven de onderzoekers van de University of Portsmouth (VK) in het wetenschappelijke tijdschrift The Proceedings of the Geologists’ Association.

Lees ook:

• Oeroud ‘zacht fossiel’ onthult eigenschappen ichthyosauriër
• Prehistorische zeemonstergevecht vastgelegd in bot

Krokodillenkop

De fossielen, vier grote nekwervels, zijn al een aantal jaar geleden opgegraven en lagen al die tijd opgeborgen in lades van de niet-tentoongestelde collectie van het Abingdon County Hall Museum in het Engelse Oxfordshire. De paleontologen waren daar foto’s aan het maken van een ichthyosauruskelet. Daarbij stuitten ze op de vier nog onbeschreven wervels.

Enthousiast gingen ze aan het werk. Het was voor hen al snel duidelijk dat de wervels de ruggengraat vormden van een pliosauriër. Pliosauriërs waren zeeroofdieren die samen met de dinosauriërs in het Late Jura leefden, zo’n 150 miljoen jaar geleden. Ze leken op de bekendere plesiosauriërs, maar dan met een kortere nek en een grote langwerpige kop, vergelijkbaar met die van een krokodil.

Krachtiger dan een T-rex

De meeste pliosauriërs waren waarschijnlijk 7 tot 9 meter lang, maar deze fossiele wervels lijken afkomstig te zijn van een veel groter exemplaar. Door de wervels te vergelijken met bekende soorten, schatte het team dat dit zeeroofdier tussen de 9,8 en 14,4 meter moest zijn geweest.

“We weten dat deze pliosauriërs zeer angstaanjagende dieren waren die zwommen in de zeeën die Oxfordshire 145-152 miljoen jaar geleden bedekten”, zegt David Martill, hoofdauteur van de studie, in een persbericht. “Ze hadden een enorme schedel met grote uitstekende tanden – die waren even groot, zo niet groter dan die van een T. rex, en zeker krachtiger.”

“Ze stonden aan de top van de mariene voedselketen en aasden waarschijnlijk op ichthyosauriërs, plesiosauriërs en misschien zelfs kleinere zeekrokodillen, gewoon door ze doormidden te bijten en er stukken van af te scheuren. We weten dat ze kleinere zeereptielen afslachtten omdat je bijtsporen kunt zien in botten van ichthyosauriërs.”

‘We weten nog niet genoeg’

“De speculatie over monstergrote pliosauriërs bestaat al langer en er zijn ook al meerdere aanwijzingen dat ze mogelijk zo groot zijn geweest”, vertelt Feiko Miedema aan KIJK. Miedema is paleontoloog en bestudeert zeereptielen bij het Staatliches Museum für Naturkunde in Stuttgart (Duitsland). “De maximale grootte van deze pliosauriërs is moeilijk te meten omdat we nooit een compleet exemplaar hebben gevonden, maar op basis van completere skeletten lijken groottes van 10 tot 12 meter redelijk. De maximale grootte van 14,4 meter komt dus niet uit de lucht vallen. Dat is spannend want zulke grote roofdieren komen nu niet meer voor. Behalve de potvis dan, die kan tot 16 meter lang worden.”

“Het is wel lastig om met vier wervels echt iets concreets te zeggen over de maximale grootte”, vervolgt Miedema. “Ik denk dat de auteurs een goede poging hebben gewaagd door de verhoudingen tussen wervelgedeeltes (zoals de nek, romp en staart) te vergelijken met de afmetingen van verschillende werveltypes van andere soorten. Maar de wervellengte en het aantal wervels zijn behoorlijk variabel. Vandaar dat de auteurs ook een foutmarge van 9,8 tot 14,4 meter geven. Ik vind wel dat ze in de communicatie naar buiten het getal 14,4 meter een beetje te veel hebben benadrukt. De foutmarge is groot en we weten nog niet genoeg.”

Bronnen: The Proceedings of the Geologists’ Association, University of Portsmouth

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!