Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Vandaag is het precies 116 jaar geleden dat Dmitri Mendelejev overleed. Hij bedacht de eerste versie van het bekende periodiek systeem, maar won daar opmerkelijk genoeg nooit de Nobelprijs voor.
Het eerste beeld dat het woord ‘scheikunde’ bij je oproept, zou zomaar eens het periodiek systeem kunnen zijn. Niet verwonderlijk ook, want deze tabel waarop alle bekende elementen op een logische manier zijn gerangschikt, prijkt al tijden aan de muren van zo’n beetje elk scheikundelokaal. Toch werd de bedenker ervan, de Rus Dmitri Mendelejev, nooit beloond met een Nobelprijs. Nu moet daar wel gelijk bij worden vermeld dat de eerste Nobelprijs werd uitgereikt in 1901 en Mendelejev in 1907 overleed. Hij maakte dus maar zes keer kans op de prijs.
Lees ook:
- ‘We moeten het periodiek systeem anders ordenen’
- Zeven grootheden die nooit de Nobelprijs kregen (1)
- Zeven grootheden die nooit de Nobelprijs kregen (2)
Gekoesterde wrok
Bovendien kwam hij er een paar keer behoorlijk dichtbij, maar uiteindelijk viel hij steeds nét buiten de boot. De reden: het periodiek systeem zou “te oud en te bekend zijn”, zo betoogde de Zweedse natuurkundige Svante Arrhenius, vanaf 1905 betrokken bij het Nobelinstituut, en er was niet genoeg hernieuwde interesse in het onderwerp om er een prijs voor toe te kennen.
Dat klinkt misschien redelijk – maar eigenlijk was het dat helemaal niet. In 1904 had William Ramsay de Nobelprijs gekregen omdat hij de elementen argon, krypton en xenon had ontdekt, die waren voorspeld door Mendelejev. En in 1906 verloor Mendelejev het (met één stem verschil) van de Fransman Henri Moissan, die fluor had ontdekt; eveneens een element waar Mendelejev in zijn tabel netjes een plekje voor had vrijgehouden. Hoezo een oude ontdekking waar niemand meer wat mee deed?
Vermoed wordt dat Arrhenius vooral dwars lag omdat hij wrok koesterde tegen Mendelejev. De Rus had het namelijk eerder gewaagd om kritiek te uiten op de theorieën van de Zweed – en Arrhenius was er niet het type naar om dat zomaar te laten passeren.
Openingsbeeld: iStock/Getty Images