Vandaag voltrekt Alabama als eerste Amerikaanse staat de doodstraf met pure stikstof. Wat gebeurt er in je lichaam als je dit goedje inademt?

De Verenigde Staten kampen met een macaber probleem: ze hebben een tekort aan executiemiddelen die nodig zijn voor de omstreden dodelijke injectie. Daarom zijn staten op zoek naar alternatieve methoden om de doodstraf te voltrekken. In Oklahoma en Mississippi is het al jaren toegestaan om terdoodveroordeelden te executeren met pure stikstof. De methode is alleen nog nooit toegepast.

Daar wil Alabama vandaag verandering in brengen. Sinds 2018 heeft de staat goedkeuring om veroordeelde gevangenen te executeren middels pure stikstof. En onlangs heeft de procureur-generaal van Alabama de hoogste rechtbank gevraagd een datum vast te stellen om de 58-jarige moordenaar Kenneth Eugene Smith te doden met stikstof. En vandaag is de dag. Hoe gaat dat in zijn werk?

Lees ook:

• De dodelijke injectie: een ‘humaan’ paardenmiddel
• Doodstraf VS begint op soap te lijken

Pijnloze dood

De atmosferische lucht die we dagelijks inademen bestaat voor bijna 21 procent uit zuurstof (O₂) en maar liefst 78 procent uit stikstof (N₂). Die combinatie is niet dodelijk, maar een paar ademteugen pure stikstof is dat wel. Dat komt doordat N₂ in zuivere vorm de zuurstof in je longen verdrijft.

Wanneer de zuurstofconcentratie in een ruimte minder dan 18 procent is, merk je dat al. Je wordt dan duizelig. Bij minder dan 10 procent zuurstof in de lucht treedt, zonder voorsymptomen, bewusteloosheid op. Nog sneller gaat het dus wanneer er helemaal geen zuurstof in de ingeademde lucht zit.

De terdoodveroordeelde krijgt een masker op, zodat hij wordt gedwongen om pure stikstof in te ademen. Binnen tien seconden verliest hij zijn bewustzijn, en enkele minuten later sterft hij als gevolg van zuurstofgebrek in de hersenen.

Volgens voorstanders van de executiemethode zou er geen sprake zijn van een paniekreactie die wel optreedt wanneer iemand bijvoorbeeld wordt gewurgd. Dat komt doordat de veroordeelde nog steeds koolstofdioxide (CO₂) kan blijven uitademen. Maar als de keel wordt dichtgeknepen, stijgt het CO₂-gehalte in het bloed wat leidt tot een angstgevoel.

Tegenstanders

De doodstraf kan dus pijnloos worden voltrokken. Smith, die in 1988 is veroordeeld voor de huurmoord op de vrouw van een predikant, hoopt dan ook toestemming te krijgen voor de executiemethode. Vorig jaar is al geprobeerd hem te executeren middels een dodelijke injectie, maar het lukte toen niet om twee aderen te vinden voor de infusen.

Geheel onomstreden is de methode ook niet. Volgens het Equal Justice Initiative (EJI), dat opkomt voor de belangen van terdoodveroordeelden, heeft de Amerikaanse Veterinary Medical Association de executiemethode ongeschikt verklaard voor het euthanaseren van dieren omdat het verontrustende bijwerkingen veroorzaakt.

Ook is de EJI er niet van overtuigd dat de terdoodveroordeelde geen verstikkingsgevoel zal voelen. “Deskundigen op het gebied van longgeneeskunde en anesthesiologie zeggen dat kooldioxide zich kan ophopen en een gevoel van verstikking kan veroorzaken”, vermeldt de organisatie op zijn website.

Alabama heeft een van de hoogste executiecijfers per hoofd van de bevolking, en kent een geschiedenis van mislukte executies en pogingen daartoe.

Bronnen: NOS, Equal Justice Initiative, Arboportaal

Beeld: Paul Buck/AFP/ANP

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!