In het Verenigd Koninkrijk is onlangs een baby met drie ouders geboren via mitochondriale donatie. Hoe werkt deze bevruchtingsmethode? En is die in Nederland ook toegestaan? KIJK geeft antwoord.

In het Verenigd Koninkrijk is de afgelopen week via een vrij unieke methode een baby ter wereld gekomen met het DNA van niet twee, maar drie ouders. Deze nieuwe behandeling, mitochondriale donatie (MDT), is speciaal ontwikkeld om te zorgen dat vrouwen met mitochondriale afwijkingen een gezond kind kunnen krijgen.

Lees ook:

• Stapje dichter bij het transplanteren van mitochondriën?
• ‘Mens-aap-embryo’s in de maak’
• Moeten we embryo’s in het lab kweken toestaan?

1) Wat zijn mitochondriën?

Mitochondriën zijn organellen, gespecialiseerde onderdelen van cellen, die als de energiebron fungeren. Ze zorgen ervoor dat alle cellen in staat zijn om hun functie te vervullen en zijn daarom cruciaal in het menselijk lichaam. Afwijkingen aan mitochondriën kunnen problemen veroorzaken in weefsels die veel energie nodig hebben zoals de hersenen, het hart, de spieren en de lever.

Tijdens de bevruchting komt het genetische materiaal van de biologische ouders samen, maar het DNA dat de informatie bevat voor de mitochondriën wordt niet eerlijk verdeeld. Dit erven baby’s namelijk volledig van hun moeder. Wanneer dat mitochondriale DNA afwijkingen bevat, kan dat ernstige gevolgen hebben voor het kind. Eén op de zesduizend baby’s ontvangt op deze manier mitochondriale afwijkingen tijdens de geboorte. Maar nu is er dus een methode ontwikkeld om dit probleem te omzeilen.

2) Hoe werkt mitochondriale donatie?

Mitochondriale donatie is een methode waarbij de genetische informatie van de ouders, maar dan zonder het mitochondriale DNA, wordt overgeplaatst in een donoreicel. Dat gebeurt in vitro, dat wil zeggen buiten het lichaam.

Eerst wordt zowel de eicel van de biologische moeder (met ongezonde mitochondriën) als die van de donor (met gezonde mitochondriën) bevrucht met het zaad van de biologische vader. Beide eicellen bevatten nu een bevruchte kern en mitochondriaal DNA (zie onderstaande afbeelding).

Vervolgens halen de artsen de kernen (met het DNA, maar zonder het mitochondriale DNA) uit beide eicellen. De kern van de biologische moeder plaatsen ze in de eicel van de van de donor, die gezond mitochondriaal DNA bevat. Zo beschikt de bevruchte eicel over de genetische informatie van de ouders, maar is het mitochondriale DNA afkomstig van de donor.

Deze eicel wordt uiteindelijk weer bij de moeder ingebracht. Dus hoewel de baby’s biologisch gezien van drie ouders afkomstig zijn, komt het DNA voor 99,8 procent van de vader en de moeder. Maar een heel klein stukje (37 genen, ieder mens heeft circa 20.000 genen) is afkomstig van de donor.

3) Is MDT al wettelijk toegestaan in Nederland?

In het Verenigd Koninkrijk is deze methode sinds 2015 toegestaan en daarmee was dat meteen het eerste land in de wereld. De behandelingen worden streng gecontroleerd en moeten afzonderlijk worden goedgekeurd. In totaal hebben pas dertig MDT-behandelingen groen licht gekregen in het Verenigd Koninkrijk. In Nederland is deze methode nog verboden, maar met goede resultaten bij de overburen hebben we hier over een aantal jaren misschien ook kinderen rondlopen met drie biologische ouders.

Bronnen: The Guardian, Mito

Beeld: Pixabay door Elena

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!