Nu we sinds een paar maanden weten dat zwaartekrachtsgolven bestaan, lijkt de jacht op dit natuurkundige fenomeen pas echt geopend. Met tal van reusachtige detectors op aarde en plannen voor een nog grotere in het heelal.
Het kan je nauwelijks zijn ontgaan: op 11 februari werd bekend dat voor het eerst zwaartekrachtsgolven direct zijn waargenomen. Het NOS Journaal, het Jeugdjournaal, RTL Nieuws, De Wereld Draait Door… Iedereen praatte ineens over de rimpelingen in de ruimtetijd die Albert Einstein honderd jaar geleden al had voorspeld, en die met het Amerikaanse experiment LIGO nu eindelijk waren gevonden.
Terecht, al die aandacht? Jazeker. We hebben het hier over een ontdekking die zonder overdrijven kan wedijveren met die van het higgsdeeltje, in 2012. Met zwaartekrachtsgolven kan namelijk Einsteins relativiteitstheorie op allerlei nieuwe manieren op de pijnbank worden gelegd; iets waar natuurkundigen altijd naar op zoek zijn. Maar ook sterrenkundigen wrijven zich in de handen. Dankzij zwaartekrachtsgolven hoeven we onze kennis van het heelal niet langer alleen maar op licht te baseren, maar kunnen we op een geheel nieuwe manier naar de hemel kijken.
Dan moeten we natuurlijk wel wat meer zwaartekrachtsgolven observeren dan dat ene plukje dat het verschijnsel in al die tv-programma’s wist te krijgen. Gelukkig ziet het ernaar uit dat dát de komende jaren en decennia wel gaat lukken. Er staan namelijk de nodige zwaartekrachtsgolfexperimenten op stapel. En met de eerste detectie in the pocket zijn die ineens een stuk interessanter geworden. Tijd dus voor een overzicht.
Dit is het begin van het artikel ‘Project zwaartekracht’, te vinden in KIJK 4/2016. Dit nummer ligt in de winkel vanaf 24 maart tot en met 20 april.
Uitlegfilmpje over zwaartekrachtsgolven door Bruno van Wayenburg:
Meer informatie:
- Lees ons interview met natuurkundige Jo van den Brand, nauw betrokken bij de detectie van de eerste zwaartekrachtsgolf.
- 6 dingen die we weten dankzij de gravitatiegolfdetectie
- Gravitatiegolven: wat worden de volgende stappen?
- LIGO-India: A Planned Joint India-US Detector
- eLISA
Beeld: ATG Medialab/ESA